1403/10/02
فرنوش خسروبخش

فرنوش خسروبخش

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 35330038100
دانشکده: دانشکده علوم پایه
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
ایجاد مدل حیوانی بیماری نوروپاتی بینایی میتوکندری
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
نوروپاتی ارثی لبر، روتنون، میتوکندری، دقت بینایی، شبکیه چشم، سلول گانگلیونی
سال 1401
پژوهشگران زهرا امانی(دانشجو)، فرنوش خسروبخش(استاد راهنما)، لیلا ستاریان(استاد راهنما)

چکیده

مقدمه: نوروپاتی بینایی ارثی لبر (LHON) یک بیماری میتوکندریایی و تحلیل برنده عصبی است که عمدتاً سلول های گانگلیونی شبکیه (RGCs) را درگیر می کند. نقص کمپلکس 1 به دلیل جهش DNA میتوکندریایی منجر به نارسایی بینایی می شود. LHON به طور انتخابی RGCها را هدف قرار می دهد، که بر خلاف اکثر سلول های دیگر، به شدت به عملکرد میتوکندری بستگی دارند. پاتولوژی LHON با کاهش ضخامت لایه شبکیه و از دست دادن RGC مشخص می شود. امروزه هیچ درمان قطعی برای بهبود نقص بینایی در LHON وجود ندارد. روتنون، یک مهارکننده کمپلکس 1 میتوکندریایی، از طریق مکانیسم های ناشناخته باعث تخریب شبکیه می شود و برای تولید مدل های القا شده شیمیایی برای LHON استفاده شده است. این سم، یوبیکوینون را مهار می کند و هنگامی که به صورت داخل زجاجیه در موش تزریق می شود، باعث ایجاد نقص های بیوشیمیایی، ساختاری و عملکردی شبکیه مشابه LHON می گردد و به طور قابل توجهی منجر به از دست دادن RGCs و تحلیل رفتن عصب بینایی می شود. روتنون، رادیکال های آزاد میتوکندری و پراکسیداسیون لیپیدی در کشت های اولیه شبکیه موش ها را افزایش می دهد. هدف مطالعه حاضر توسعه یک مدل روتنون بهبود یافته و بسیار تکرارپذیر از LHON است. روش کار: در این مطالعه، تزریق داخل زجاجیه روتنون (2 ul) در حامل ویژه به موش های نر C57BL/6J (7 تا 8 هفته) انجام شد. مدل سازی فقط در یک چشم انجام می گردد و چشم دیگر به عنوان کنترل در نظر گرفته می شود. در قبل از هر تیمار، محلول روتنون به صورت تازه در حلال DMSO تهیه شد. بعد از تزریق روتنون، تست های بینایی و مورفومتریک در چهار بازه زمانی مختلف (1 ساعت، 24 ساعت، 48 ساعت و 7 روز) انجام شد و دقت بینایی با پاسخ اپتوکینتیک (OKR) ارزیابی گردید. همانطور که در بالا بیان شد، LHON با کاهش ضخامت لایه های شبکیه و از دست دادن RGC مشخص می شود؛ بنابراین ضخامت لایه های شبکیه با رنگ آمیزی DAPI و تعداد RGCs با روش ایمونوهیستوشیمی ارزیابی می شود. در نهایت نتایج مقاطع زمانی مختلف با هم مقایسه شدند. نتایج: تصاویر بدست آمده از تست های مورفومتری با نرم افزار ImageJ تجزیه و تحلیل شدند. به طرز عجیبی، نتایج بدست آمده از مورفومتری و تست های بینایی با همدیگر همخوانی داشت. ضخامت لایه های شبکیه و تعداد سلول های شبکیه، 24 ساعت پس از تزریق داخل زجاجیه روتنون نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری کاهش یافت.در بازه زمانی 48 ساعت و 7 روز پس از تزریق روتنون، نقص بینایی و شبکیه یسار شدیدتر بوده است. نتایج نشان می دهد که مناسبترین مدل LHON در بازه زمانی 24 ساعت پس از تزریق داخل زجاجیه روتنون در موش ها بوده است. نتیجه گیری: در این مطالعه با تزریق روتنون در داخل چشم موش ها، مدل روتنون ایجاد گردید. در چشم هایی که تزریق روتنون انجام شد، کاهش دید و تغییر در لایه های شبکیه به ویژه در لایه پلکسی فرم داخلی (IPL) به طور قابل توجهی مشاهده گردید. در این پژوهش نشان داده شده است که تزریق روتنون مشابه آنچه در بیماری LHON رخ می دهد، باعث مرگ سلول های شبکیه توسط آپپتوز می گردد. به طور خلاصه، این نسخه از مدل روتنون بسیار قابل تکرار است و می تواند ابزار مناسبی برای بررسی راهکارهای درمانی جدید محافظت کننده عصبی باشد.