1403/02/14
فرنوش خسروبخش

فرنوش خسروبخش

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 35330038100
دانشکده: دانشکده علوم پایه
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی نقش محافظت کنندگی عصبی پروتئین ویروسی ایکس در مدل حیوانی نوروپاتی عصب بینایی القا شده با روتنون
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
نوروپاتی بینایی توارثی لبر، روتنون، پپتید PX3، اپتوموتور، RGC، مورفومتری شبکیه، گلیوز
سال 1401
پژوهشگران محیا عمرانی(دانشجو)، فرنوش خسروبخش(استاد راهنما)، لیلا ستاریان(استاد راهنما)

چکیده

ناکارآمدی زنجیره انتقال الکترون میتوکندری باعث آسیب زایی و ایجاد اختلالات عصبی مانند بیماری نوروپاتی بینایی توارثی لِبِر (LHON) می شود. نقص کمپلکس I باعث کاهش عملکرد ATP سنتاز شده و در نتیجه سطح استرس اکسیداتیو افزایش یافته و تخریب حمل و نقل گلوتامات رخ می دهد که همگی منجر به نقص سلول های گانگلیونی شبکیه (RGC) و سرانجام آپوپتوز و مرگ سلول می شود. در بیماری LHON به دلیل اختلال عملکرد سلول های گانگلیونی و در نهایت آتروفی عصب بینایی، کاهش تدریجی دقت بینایی و فقدان دید مرکزی ایجاد می شود. روتنون، یک مهارکننده کمپلکس I میتوکندری است که باعث تخریب شبکیه می شود و برای تولید مدل شیمیایی بیماری LHON استفاده می شود. پروتئین X برناویروس، به ویروس قابلیت حضور در هسته و میتوکندری سلول میزبان را می دهد. پپتید PX3 قسمتی از ساختار پروتئین X است که توالی MPP، جهت عبور اختصاصی پپتید به درون غشا سلولی و به درون میتوکندری، به آن اضافه شده است. هدف مطالعه حاضر، بررسی اثر پپتید PX3 بر روی مدل حیوانی LHON القا شده با روتنون است. در این مطالعه تزریق داخل زجاجیه روتنون در موش های نر نژاد C57BL/6J انجام شد و در داخل زجاجیه موش های کنترل شم، DMSO (حلال روتنون) تزریق شد. 72 ساعت بعد از تزریق روتنون، دقت بینایی با پاسخ اُپتوکینتیک ارزیابی شد. سپس برای بررسی تغییرات ضخامت لایه-های شبکیه در حضور روتنون و پپتید درمانی، مورفومتری شبکیه با رنگ آمیزی DAPI انجام شد. تغییرات تعداد سلول های RGC، پایانه های عصبی آن ها و گلیوز با روش ایمونوهیستوشیمی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که کاهش بینایی ایجاد شده در اثر تزریق روتنون در حضور پپتید PX3 بهبود پیدا کرده است. همچنین در موش هایی که همزمان با روتنون، پپتید درمانی را دریافت کردند، کاهش معنی دار تعداد سلول های RGC مشاهده نشد. افزایش گلیوز ایجاد شده در اثر تزریق داخل زجاجیه روتنون، توسط پپتید PX3 کاهش پیدا کرد. در این مطالعه در موش های تیمار شده با روتنون کاهش بیان پروتئین های طبیعی موجود در ساختار دندریت های سلول های RGC مشاهده شد. این کاهش بیان درحضور پپتید PX3 کمتر مشاهده شد. اما افزایش ضخامت لایه OPL در شبکیه موش های دریافت کننده روتنون، در حضور پپتید نیز مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که پپتید مشتق شده از پروتئین X توانسته است جلوی آسیب های بینایی و ساختاری ایجاد شده در چشم موش های مدل بیماری LHON را بگیرد. این نتایج تایید کننده مطالعات قبلی مبنی بر اثر محافظت کنندگی عصبی پروتئین X است.