فرزاد حسین پناهی قروچای

تجمع ماده خشک گیاهان ارتباط خطی با تشعشع فعال فتوسنتزی (PAR) تجمعی دارد و یکی از راههای افزایش جذب تشعشع در سیستمهای زراعی استفاده از کشت مخلوط است. بعلاوه کشت مخلوط ممکن است کارایی مصرف نور گیاهان را نیز بهبود ببخشد. این مطالعه با هدف ارزیابی جذب و کارایی مصرف نور ذرت و سیب زمینی در کشت مخلوط انجام گرفته است. تیمارهای آزمایش شامل: تک کشتی ذرت(MC)، تک کشتی سیب زمینی(MP)، کشت مخلوط نواری(S)، کشت مخلوط I25، I50، I75 (به ترتیب با 25% ، 50% و 75% همپوشانی ردیف های ذرت و سیب زمینی در تیمار نواری) و کشت مخلوط ردیفی(R) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که کارایی مصرف نور ذرت در تمام تیمارهای مخلوط نسبت به تک کشتی افزایش پیدا کرد، در حالیکه کارایی مصرف نور سیب زمینی در کشت مخلوط کاهش یافت. میانگین کارایی مصرف نور ذرت در طول فصل رشد از 65/2 در تیمار MC تا 27/3 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزی در تیمار R ، و میانگین کارایی مصرف نور سیب زمینی نیز از 27/1 در تیمار R تا 47/1 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزی در MP متغیر بود. در کل هر چه مخلوط از آرایش ردیفی، که فاصله ردیف های ذرت در آن دو برابر کشت خالص بود، به سمت آرایش نواری، که فاصله ردیف های ذرت در آن مشابه تک کشتی بود، تمایل پیدا کرد (یعنی به ترتیب تیمار کشت مخلوط ردیفی، I75، I50، I25، و کشت مخلوط نواری) کارایی مصرف نور نیز به تدریج کاهش یافت، زیرا تعداد ردیف هایی که فاصله آنها دو برابر کشت خالص شد کاهش پیدا کرد. هرچه آرایش مخلوط از نواری به سمت ردیفی تمایل پیدا کرد (یعنی به ترتیب تیمارهای I25، I50، I75، و کشت مخلوط ردیفی) تعداد ردیف های بیشتری از سیب زمینی در زیر سایه مستقیم ذرت قرار گرفت و این مسئله سبب کاهش تدریجی کارایی مصرف نور شد. جهت حصول نتایج بهتر پیشنهاد می شود که تراکم های مختلف این دو گیاه و همچنین سیستم های تأخیری مورد ارزیابی قرار بگیرد.