تجریه بسیاری از کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که توسعه گردشگری یک نیاز اساسی برای توسعه ملی و باید با درجه بالایی از اولویت آنرا در نظر گرفت. امروزه برای جذب گردشگر، بین کشورهای مختلف رقابت شدید وجود دارد. گردشگری بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است و امروزه یکی از بزرگترین و سریع ترین رشد صنایع در جهان را داراست. صنعت گردشگری به عنوان یکی از بخش های اصلی اقتصادی از حیث کسب درآمدهای ارزی در بسیاری از کشورها تبدیل شده است. بر این اساس، در ایران نیز دولت در سال های اخیر توجه بیشتری به توسعه صنعت گردشگری نموده است و در این راستا، روش های مختلف با توجه به توسعه اجتماعی و اقتصادی مناطق اجرا شده است. وجود جاذبه های گردشگری به عنوان یکی از ارکان و عناصر اصلی صنعت گردشگری در کنار دیگر مولفه ها شرایط لازم را برای جلب و جذب گردشگر فراهم می نماید. یکی از مراحل مهم در فرآیند برنامه ریزی، مرحله ارزیابی و انتخاب مناسب ترین گزینه از بین گزینه های مختلف است. از جمله شاخص های لازم برای ارزیابی سطوح توسعه گردشگری، می توان به شاخص های مختلفی از جمله جاذبه های طبیعی، اقتصادی، مشارکت اجتماعی و و جود زیر ساخت های مناسب و دیگر عوامل اشاره کرد که بر اساس این شاخص ها می نوان به انتخاب بهترین گزینه مناسب دست یافت. با توجه به اهمیت نقش گردشگری در توسعه اقتصادی از یک طرف و وجود پتانسیل های متعدد در روستاهای هدف گردشگری استان کردستان از طرف دیگر، استفاده از یک رویه مناسب برای اولویت بندی مناطق جهت سرمایه گذاری های مختلف را در این منطقه ضروری می نماید. این مطالعه با هدف شناسایی توانمندی ها و اولویت بندی روستاهای هدف گردشگری استان کردستان جهت سرمایه گذاری بر اساس شاخص های توسعه گردشگری انجام شده است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ایی- اسنادی است. روش پژوهش، بر اساس هدف کاربردی و بر اساس جمع آوری اطلاعات توصیفی و از نوع تحلیل همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل گردشگران و ساکنان محلی روستاهای مورد مطالعه بوده است. برای بررسی اثر توسعه گردشگری بر روستاهای هدف گردشگری از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج این آزمون نشان داد که گردشگری دارای اثرات مثبت و منفی مختلفی بر جامعه میزبان می باشد. بیشترین اثر مطلوب گردشگری از بعد اقتصادی مربوط به ایجاد درآمد و شغل می باشد. نگرش مثبت ساکنان محلی به گردشگری از جمله اثرات مثبت اجتماعی و فرهنگی گردشگری تلقی می شود. از طرف دیگر کاهش انسجام و مشارکت در توسعه روستا، از بین رفتن آداب، فرهنگ و ارزش های محلی روستاها و الگو برداری نامناسب از گردشگران از جمله اثرات منفی گردشگری است. همچنین نتایج نشان داد که گردشگری دارای اثرات نامطلوب زیست محیطی بصورت تخریب چشم اندازهای طبیعی روستا، ساخت و سازهای بی رویه و تغییر کاربری اراضی کشاورزی شده است. برای ارزیابی و رتبه بندی روستاها از روش تاپسیس استفاده شده است. نتایج این رتبه بندی از دید گردشگران و ساکنان محلی نشان می دهد که روستاهای پالنگان، سلین و ژیوار در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. روستاهای صلوا ت آباد، بلبر، دولاب، نگل، دره تفی، نجنه، سورین، نوره، مجسه و قمچقای به ترتیب در رتبه های چهارم تا سیزدهم جای گرفته اند. نتایج حاصل از تحلیل حساسیت نشان می دهد که روستاهای پالنگان، سلین و صلوات آباد در حالت مختلف در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. با توجه به نتایج حاصل از مدل تاپسیس سرمایه گذاری بخش دولتی در زیر-ساخت ها به خصوص جاده های ارتباطی به توسعه گردشگری در این روستاها کمک قابل توجهی می نماید. همچنین سرمایه-گذاری بخش خصوص در روستاهای با رتبه بالاتر در زمینه طبیعت گردی، صنایع دستی و صنایع وابسته توصیه می گردد.
