آب های زیرزمینی یکی از مهمترین منابع تامین آب در جهان هستند و استفاده از آنها در آبیاری، کشاورزی و مصارف شهری و صنعتی رو به افزایش است. استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی و ورود آلاینده ها به این منابع از طریق پسماندهای جامد شهری و صنعتی، خصوصا فلزات سنگین، مشکلات زیادی را برای این منابع به همراه داشته است. پژوهش حاضر با هدف تعیین سطح آلودگی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی در آب های زیر زمینی شهرستان پشدر به روش نمونه برداری غیر فعال مبتنی بر روش کینتیک و لایه محدود کننده انتشار (سلولز استات با تخلخل 22/0) انجام شد. فاز دریافت کننده نمونه بردار از جنس نانو حفره سیلیکاتی MCM-48 با دو گروه عاملی آمین و تیول تهیه شد. تعداد 30 نمونه از سه منبع چاه ها، چشمه ها و کاریزها به روش نمونه برداری لحظه ای و نمونه برداری غیرفعال برداشت شد. در نهایت غلظت عناصر مورد بررسی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی برای منطقه پهنه بندی شد. با مقایسه غلظت فلزات سنگین مورد بررسی با استانداردهای ایران، عراق و سازمان جهانی بهداشت مشخص شد که غلظت فلزات سرب، آرسنیک و کادمیوم در حداکثر میزان خود، بالاتر از استانداردها هستند و روی پایین تر از استاندارد است. بر این اساس در چاه های 1، 10 و 20 غلظت سرب بالاتر از 10 میکروگرم بر متر مکعب و بالاتر از استاندارد برای آب شرب، ولی برای کشاورزی بسیار پایین تر از استاندارد بود. در مورد فلط سنگین آرسنیک بجز چاه شماره یک، تمامی چاه های دیگر بالاتر از استاندارد آب شرب و پایین تر از استاندارد آب کشاورزی بودند. در مورد آلودگی به فلز کادمیوم، فقط چاه شماره یک بالاتر از استاندارد آب شرب بود و بقیه چاه ها کمتر از استاندارد بودند. در مورد فلز روی، چاه های 23، 24 و 28 غلظت بالاتر از استاندارد داشتند. با تفسیر نتایج مربوط به نمونه بردار فعال و نمونه بردار لحظه ای مشخص شده که این روش نمونه برداری دارای دقت کافی در برآورد غلظت فلزات سنگین در نمونه های آب زیرزمینی در منطقه پشدر بوده و قادر به نشان دادن تغییرات غلظت فلزات می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت از این روش برای شناسایی و ارزیابی وضعیت آلودگی آب های زیرمینی به فلزات سنگین استفاده نمود.
