امروزه نقش مهم کسب و کارهای کوچک و متوسط در اقتصاد ملی بیشتر کشورهای جهان پذیرفته شده است. این در حالی است که با وجود نقش غیرقابل انکار این کسب وکارها در توسعه اقتصادی و اجتماعی، همواره چالش های مختلفی پیش روی عملکرد آنها در مسیر کارآفرینی وجود داشته است. هدف کلی تحقیق پیمایشی حاضر، مطالعه و تحلیل موانع عملکرد کارآفرینانه کسب و کارهای کوچک و متوسط در بخش کشاورزی استان کردستان است. جامعه آماری تحقیق، 1655 نفر از صاحبان کسب وکارهای کوچک و متوسط بخش کشاورزی استان کردستان است که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 312 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری به روش تصادفی انتخاب شدند. به منظور تعیین پایایی ابزار تحقیق، پرسشنامه طراحی شده در بین 30 نفر از افراد مشابه در خارج از جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفت و پایایی پرسشنامه در بخش هایی که از طیف لیکرت استفاده شده بود، از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار آن 937/0 بود. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد موانع انجام فعالیت های کارآفرینانه در کسب و کارهای کوچک و متوسط کشاورزی را می توان در 16 عامل خلاصه نمود. این عامل ها به ترتیب بر اساس بیشترین اهمیت و میزان واریانسی که قادر به تبیین بودند عبارتند از: موانع فردی، خانوادگی و شخصیتی، ضعف قوانین سازمانی، موانع بازاررسانی و بازاریابی محصولات، موانع تخصصی و مهارتی، موانع زیرساختی، موانع مالی، موانع فیزیکی و اقلیمی، موانع آموزشی، موانع صادرات، موانع اطلاعاتی و دانشی، موانع تبلیغات و جذب مشتری، موانع تهیه مواد اولیه، موانع بیمه و مالیات، موانع ارتباطی، موانع جنسیتی و در نهایت موانع تحقیقاتی. این عامل ها در مجموع توانستند 80/64 درصد از وایانس مربوط به موانع انجام فعالیت های کارآفرینانه در کسب و کارهای کوچک و متوسط کشاورزی استان کردستان را تبیین کنند. برای بررسی مدل 16 عاملی به دست آمده از پژوهش و تعیین این که متغیرهای مشاهده پژوهش (گویه ها) تا چه حد برای متغیرهای پنهان (عامل ها) قابل پذیرش می باشند از تحلیل عاملی تأییدی بهره گرفته شد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی تاییدی نشان داد نشانگرها دارای تعامل معنی دار با سازه های خود بوده و تمام شاخص ها را می توان برای سنجش این سازه ها معتبر دانست. در نهایت، بر اساس یافته های پژوهش پیشنهاداتی در جهت رفع موانع انجام فعالیت های کارآفرینانه در کسب و کارهای کوچک و متوسط کشاورزی استان کردستان ارائه گردید.
