فرزاد ویسی

سکونتگاه‌های غیررسمی یکی از چالش های اساسی مدیریت شهری است و شناخت الگوهای موجود در این سکونتگاهها کمک شایانی به مدیریت این نوع شیوه سکونتی می‌نماید. این مقاله بر آن است الگوهای موجود در سکونتگاه‌های غیررسمی شهر مریوان را تعیین و تحلیل نماید. پژوهش به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی انجام شده و محدوده‌ی مورد پژوهش شامل 4 منطقه‌ی حاشیه‌نشین شهر مریوان( کوثر،تپه موسک، سردشی، تفینی‌ها) می‌باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 320 نمونه است که به صورت تصادفی و به نسبت سهم جمعیّتی از چهار محله انتخاب شده و ویژگی‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی محلات مورد مطالعه، جمع‌آوری و تحلیل گردیده است. نتایج نشان می‌دهد از نظر مبداء قبل از مهاجرت، بالاترین درصد مهاجران روستایی متعلق به محله تفینی (49 درصد) است و در بقیه محلات سردشی (67 درصد) کوثر (72 درصد) و تپه موسک 64 درصد ساکنان غیرمهاجر بوده و از سایر محلات به این سکونتگاههای غیررسمی آمده‌اند. از نظر شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی دو گروه محله غیر رسمی تفینی و تپه موسک با کوثر و سردشی، ویژگی‌های متفاوتی دارند. در بخش آمار استنباطی نیز بر اساس آزمون تاوی- بی کندال، بین محله‌های تفینی و تپه‌موسک با هم 214R=. و محله‌های کوثر و سردشی با هم 449/R=. از نظر ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی رابطه‌ی مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین آزمون یومن- ویتنی در مقایسه‌ی بین محله‌های تفینی و تپه‌موسک با محله‌های کوثر و سردشی 000sig=.، نشان داد که از نظر ویژگی‌های (اجتماعی و کالبدی) تفاوت آماری معناداری بین دو گروه وجود دارد. نتیجه اینکه محلات کوثر و سردشی‌‌ها ترکیبی از ویژگی بافت‌های رسمی و غیررسمی را همزمان دارند و محله‌ی تفینی‌ها و تپه موسک ویژگی مشابهی با سایر سکونتگاه‌های غیررسمی متداول دارند در واقع در این شهر با دو نوع الگو در سکونتگاههای غیررسمی مواجه هستیم.