مهاجرتهای روستایی ـ شهری، از موضوعهای مهم در مطالعات توسعهی شهری ـ روستایی است. رویکرد معیشتی از جدیدترین رویکردها برای بیان این پدیده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل آثار مهاجرتهای فصلی بر سرمایههای معیشتی خانوارهای مهاجر و غیرمهاجر است، به این منظور، رویکرد معیشتی بهعنوان نظریهی تحلیلی بهکار گرفته شده است. در این رویکرد، داراییهای معیشتی خانوارها به پنج دسته، شامل سرمایه های طبیعی، فیزیکی، انسانی، اجتماعی و مالی تقسیم میشود که بهبود و بالابردن این سرمایه ها باعث بهبود معیشت خانوار و توسعه روستایی خواهد شد. محدودهی این مطالعه، شهرستان سروآباد در استان کردستان است. جامعهی آماری این پژوهش تمام خانوارهای روستایی دارای مهاجر فصلی و غیرمهاجر شهرستان سروآباد است. تعداد خانوارهای شهرستان 11700 خانوار (جامعهی آماری) است که با استفاده از روش کوکران، 324 پرسشنامه بهعنوان حجم نمونه تهیّه شد. تعداد روستاهای شهرستان 65 روستا است که 20 درصد روستاها (13روستا) بهصورت تصادفی برای نمونهگیری انتخاب و در هر روستا 24 پرسشنامه با روش انتساب متناسب بهصورت تصادفی بین دو گروه توزیع و تکمیل شد. یافتههای تحقیق نشان داد، سرمایههای طبیعی و اجتماعی در میان خانوارهای غیرمهاجر (کشاورز) بیشتر و در مقابل سرمایههای فیزیکی، انسانی و مالی در میان خانوارهای مهاجر بالاتر است. میانگین سرمایهی کُلّی نیز در خانوار مهاجر بالاتر از خانوارهای غیرمهاجر است. در نهایت، میتوان اینگونه بیان کرد که مهاجرت فصلی خانوارهای روستایی در شهرستان سروآباد اثر مثبتی بر داراییهای سرمایهای خانوارهای دارای مهاجر فصلی داشته که نتیجهی آن بالارفتن داراییهای معیشتی خانوار، کاهش فقر و کاهش آسیبپذیری خانوارهای روستایی بوده است؛ در نتیجه، مهاجرت فصلی نیروی کار روستایی در شهرستان سروآباد به شهرها، بهعنوان راهبرد معیشتی خانوارهای روستایی در حفظ و بالابردن معیشت خانوار و توسعهی روستایی مؤثّر است.
