علیرغم گذار دانشگاه به نسل سوم ، جزوه نویسی و جزوه گویی در دانشگاه های کشور رایج است. هدف: در پژوهش حاضر مساله ی تأثیر جزوه گویی و جزوه نویسی برمیزان مطالعه دانشجویان در در دانشگاه بررسی شده است. روش: این پژوهش از نوع نظری و مروری تحلیلی است و روش گردآوری داده ها کتایخانه ای است. یافته ها: بررسی پژوهشهای میدانی انجام گرفته در زمینه جزوه گویی و جزوه نویسی بیشتر در دانشگاهای علوم پزشکی ایران و جهان صورت گرفته، ولی در بین دانشجویان سایر دانشگاههای وزارت علوم تحقیقی صورت نگرفته است. با توجه به شیوع این پدیده ی پیچیده در میان دانشجویان غیر پزشکی کشور، این پژوهش در صدد تبیین نظری این مساله و گشودن دریچه ای تازه برای نگاهی دوباره به این مساله است. نتایج: مروری بر ادبیات پژوهش و بررسی و تحلیل داده های گردآوری شده در چارچوب نظری پژوهش نشان میدهد که عوامل ساختاری کلان اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی در سطح جامعه و نهاد خانواده در امر تولید و بازتولید پدیده ی جزوه گویی و جزوه نویسی در سطح خرد مراکز آموزشی مؤثر و سهیم هستند. حذف این پدیده در نهادهای آموزشی کشور نیازمند اصلاح الگوهای فرهنگی، تحصیلی و اجتماعی موجود جامعه پس از اصلاح ساختارهای کلان، سیاستها و چشم اندازهای توسعه کشور می باشد. کاربردهای احتمالی: در زمینه باز تعریف سیاستهای و برنامه های آموزشی، اصلاح شیوه های ارزشیابی در وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، دفتر نظارت ارزشیابی دانشگاه ها . اصالت/ارزش: اگرچه چند پژوهش در حوزه ی پزشکی در خصوص جزوه انجام گرفته و این پژوهشها عمدتاً به مقایسه و مقابله ی کتابهای مرجع و جزوه می پردازند ، ولی پژوهش حاضر مدعی است که جزوه گویی و جزوه خوانی در بین سایر دانشجویان نیز رایج است و عواقب ناخوشایندی برای توسعه علم ، دانایی و آینده ی دانشگاهها دارد. از سه منبع قابل استفاده توسط دانشجویان یعنی درسنامه، مرجع و جزوه ، به نظر میرسد برخی از اساتید ، مدرسان ودانشجویان جزوه را ترجیح میدهند
