1404/09/14
عرفان رجبی

عرفان رجبی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
شاخص H:
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
اسکولار:
پست الکترونیکی: e.rajabi [at] uok.ac.ir
اسکاپوس: مشاهده
تلفن:
ریسرچ گیت:

مشخصات پژوهش

عنوان
نگاهی انتقادی به پژوهش‌های مبتنی بر رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف در مجلات علمی ایران
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
فرکالف، فراتحلیل، تحلیل گفتمان انتقادی، ایران
سال 1404
مجله نقد و نظریه ادبی
شناسه DOI
پژوهشگران عرفان رجبی

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی در سالیان اخیر در پژوهش­های ادبی و غیرادبی کاربرد زیادی یافته و مقالات متعددی که رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف را به­کار گرفته‌اند در مجلات علمی-پژوهشی ایران منتشر شده‌اند. این پژوهش در پی آن است تا با اتخاذ روش فراتحلیل به ارزیابی توصیفی و کیفی این پژوهش­ها بپردازد. به همین منظور، تعداد 87 مقالۀ علمی-پژوهشی و همایشی را که در بازۀ زمانی 1380-1402 در مجلات علمی معتبر ایران چاپ شده‌ و از تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف برای تحلیل موضوع مورد پژوهش‌شان استفاده کردند انتخاب شد. سپس با ابزارها و مقولات برگرفته از روش فراتحلیل به ارزیابی این مقالات در دو بخش توصیفی و تحلیلی پرداخته‌شد. یافته‌های توصیفی پژوهش در شش مقوله دسته‌بندی و موردبحث قرار گرفتند و به­صورت جداول و نمودار خلاصه شدند. یافته‌های نظری پژوهش هم با نظرات و روش تحلیلی فرکلاف که در آثارش بیان شده‌اند مقایسه شد. یافته‌های نظری نشان داد که بیشترین پژوهش­ها در حوزۀ ادبیات انجام شده و کمترین در حوزۀ مسائل اجتماعی. غالب پژوهش­ها از نوع چگونگی (براساس شاخص‌های سه­گانۀ بلینسکی) بوده و اکثر پژوهش­ها وجه غیرگفتمانی روش فرکلاف را نادیده گرفته‌اند که این امر باعث تقلیل پژوهش­ها به تحلیل متنی-مضمونی شده است. در پایان و براساس یافته‌های پژوهش توصیه‌ها‌یی درمورد ضعف­ها و قوت‌های رویکرد فرکلاف و شیوۀ درست کاربست آن ارائه شده است.