1403/02/13
اقبال علی میرزائی

اقبال علی میرزائی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 1346
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی:
تلفن: 09126186329

مشخصات پژوهش

عنوان
شناخت و تفکیک آرای وحدت رویه معتبر از منسوخ
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
منابع حقوق،قانون،رأی وحدت رویه ی قضایی، دیوان عالی کشور، تغییر
سال 1391
مجله حقوق خصوصي (انديشه هاي حقوقي سابق) - پرديس قم دانشگاه تهران
شناسه DOI
پژوهشگران اقبال علی میرزائی

چکیده

رأی وحدت رویه در حکم قانون است و در صورت تخلف دادگاه ها از آن، رأی صادره در مرجع بالاتر نقض می شود. بی گمان، این قاعده تنها در مورد آرای معتبر و لازم الاجرا صدق می کند. لیکن، مفاد آرایی که به طرق مختلف ملغا و منسوخ شده اند اعتبار و رسمیت ندارد. چنین آرایی در واقع به نظریه های مشورتی و اندیشه های حقوقی شباهت دارد و الزامی برای محاکم ایجاد نمی کند. از اینجا اهمیت شناخت آرای معتبر از منسوخ آشکار می شود و ضرورت تفکیک آنها به چشم می آید . آرای معتبر در واقع آرایی هستند که تاکنون منسوخ نشده اند. از این رو، باید طرق الغای رأی وحدت رویه را دریافت. اصولاً تصمیم هیأت عمومی دیوان عالی کشور مبنی بر تجدید نظر در آرای سابق خود، راهکار عادی برای سلب اعتبار از آرای وحدت رویه قضایی محسوب است. لیکن، طریقه مزبور در حقوق ایران با انکار و تردید مواجه شده است. با وجود این،گذشته از اینکه موضع نظام حقوقی ما در این باره قابل نقد است، الغای آرای وحدت رویه از راه هایی دیگر نیز ممکن است:از سویی، با نسخ قوانین مجلس، آرای وحدت رویه مربوط به آنها بدون موضوع مانده و در نتیجه لغو می شود. از سوی دیگر، قانونگذار می تواند با وضع قانون جدید، آرای وحدت رویه مغایر را بی اثر سازد. زیرا به مقتضای قاعده برتری قانون بر سایر منابع حقوق ،آرای وحدت رویه در صورت تعارض با قانون ملغا می شوند.در نتیجه،آرای وحدت رویه معتبر آرایی هستند که به یکی از شیوه های بالا لغو نشده اند.