اخذ رضایت از بیمار و یا اولیای قانونی او تأثیر مهمی در مسئولیت پزشک و بیمارستان دارد. برای شناخت آثار حقوقی رضایت لازم است مفهوم و منبع آن شناسایی شود. مراد از اذن، اعلام رضایت آگاهانه به انجام اقدامات درمانی یا عمل جراحی پیش از آن است. مطابق مادۀ 158 قانون مجازات اسلامی جز در موارد فوری، پزشکان بدون رضایت قبلی بیمار یا ولی او مجاز به معالجه و طبابت نیستند و عدم کسب اذن موجب مسئولیت کیفری است. لیکن، تحصیل اذن موجب معافیت پزشک از مسئولیت مدنی نمی شود و رعایت مقررات پزشکی و موازین علمی نیز ضروری است. به علاوه، به منظور رفع مسئولیت مدنی از پزشکان، شرط عدم مسئولیت یا اخذ برائت نیز لازم است. منظور از اخذ برائت این است که بیمار اعلام نماید: چنانچه در حین معالجه آسیبی بر او وارد شود، پزشک مسئول جبران نیست. با وجود این، مطابق مادۀ 495 قانون مجازات اسلامی، شرط برائت موجب معافیت پزشک از مسئولیت مدنی نمی شود و در صورتی که تقصیر او ثابت شود باید از عهدۀ خسارت برآید. لیکن، در صورت فقدان چنان شرطی، تقصیر پزشک مفروض است و او باید بی تقصیری خود و رعایت احتیاط در عمل را اثبات نماید. به هر حال، چنانچه چنانچه بیمار دارای اهلیت قانونی و نیز هشیار باشد، خودش مرجع اذن و اخذ برائت است و در غیر این صورت، از ولی خاص او یا ولی عام( دادستان محل) باید کسب تکلیف شود.
