امروز به واسطه رشد سریع جمعیت و تغییر الگوی مصرف، روزانه هزاران تن زباله در جهان تولید می شود. با در نظر گرفتن جمعیت 20179000 نفر روستاهای کشورمان، روزانه حدود 8960 تن و سالانه بیش از 3 میلیون تن زباله تولید می شود که نشانگر تولید حجم عظیم زباله در بخش روستایی ایران است و اگر آمار تولید زباله جامعه شهری که جمعیت آن حدود چهار برابر جمعیت روستایی است، را به اعداد فوق اضافه نماییم، عمق چالش بیشتر نمایان می گردد. از این رو مدیریت پسماندهای تولید شده از الزماتی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. هدف پژوهش کمی و کاربردی حاضر که با ترکیبی از روش های پیمایشی و توصیفی ـ تحلیلی به انجام رسیده است، مکان یابی محل دفن پسماند در سکونتگاه های روستایی واقع در دهستان پایگلان از توابع شهرستان سروآباد در استان کردستان با استفاده از نرم افزار GIS Pro است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش از 12 لایه (ارتفاع، شیب، زمین شناسی، فاصله از گسل، تراکم گسل، تراکم رودخانه، فاصله از رودخانه، بارش، کاربری اراضی، فاصله از جاده، شاخص تفرق پوشش گیاهی نرمال شده و فاصله از مراکز جمعیتی) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد از کل مساحت محدوده مورد مطالعه که حدود 71/16 کیلومتر مربع است، 19/16 کیلومتر مربع (معادل 26/93 درصد مساحت کل دهستان پایگلان) برای احداث محل دفن پسماند در طبقات بسیار نامناسب و نامناسب قرار گرفته است و 23 کیلومتر مربع که معادل 32/32 درصد از مساحت کل دهستان است در سطح نسبتاً مناسب و 29 کیلومتر مربع که معادل 40/75 درصد مساحت دهستان است، برای احداث محل دفن پسماند در پهنه های مناسب و بسیار مناسب قرار گرفته است. بنابراین در راستای پایداری محیط زیست، لازم است نهادهای متولی با مشارکت جامعه محلی نسبت به دفن پسماند در فضاهای شناسایی شده اقدام نمایند.
