مێژوونووسیی ئه ده بی له ئه ده بی کوردیدا له به ر چه ندین هۆکاری جیاجیا، وه ک جۆراوجۆریی ئه و زاراوانه ی ده قه ئه ده بییه کانی پێ نووسراون و دابڕانی ناوچه کان له یه کتر چ له سه رده می میرنشینه کان و چ له سه رده می مۆدێرندا و به رهه مهاتنی هاوکاتی چه ندین شێوازی ئه ده بی به زاراوه جیاجیاکانی زمانی کوردی ، رووبه ڕووی چه ندین کێشه بۆته وه ؛ گرنگترین کێشه ی مێژوونووسیی ئه ده بی له ئه ده بی کوردیدا برێتییه له نه بوونی مۆدێلێکی گشتگیر و پۆلێنکراو و به بێ کێشه ی مێتۆدۆلۆژیک به مه به ستی له خۆگرتن و خوێندنه وه ی به رهه مه ئه ده بییه کانی سه رجه م زاراوه و قۆناغه جیاجیاکانی ره وتی گه شه کردنی ئه ده بی کوردی. جگه له مه ش، ره چاونه کردنی مێتۆدۆلۆژییه کی زانستیانه و شێوازێکی بابه تیانه له مێژوونووسیی ئه ده بی کوردیدا بۆته هۆی سه رهه ڵدانی چه ند خاڵێکی لاوازی تر له و به رهه مانه دا وه ک به کارهێنانی زمانێکی زه ینی و نابابه تیانه و بایه خدانی له راده به ده ر به لایه نی ئه خلاقی-ژیاننامه یی، به شێوه یه ک که له مۆرکه زانستییه کان دووری خستوونه ته وه . ئه م وتاره سه ره تا هه وڵده دات گرنگترین کێشه مێتۆدۆلۆژیکه کانی ئه و به رهه مانه بخاته روو که هه وڵی مێژوونووسیی ئه ده بی کوردییان داوه ؛ هه ر بۆیه روانگه کانی سێ کتێبی مێژووی ئه ده بی کوردی، به رهه می مامۆستا عه لائه دین سه جادی، ئانتۆلۆژیا ئه ده بیاتا کوردی به رهه می نووسه ری ناوداری کورد محه مه د ئوزون و، مێژووی ئه ده بی کوردی، به رهه می پ. مارف خه زنه دار، بۆ مێژوونووسیی ئه ده بی ده خرێنه به ر هه ڵسه نگاندن. هه روه هاش، خوێندنه وه یه کی ره خنه گرانه بۆ به رهه می الواقعیه فی الادب الکردیه ، نووسینی پ. عیزه دین مسته فا ره سووڵ ئاراسته ده کرێ که ناڕاسته وخۆ پێوه ندیی هه یه به لێکۆڵینه وه له مێژووی ئه ده بی کوردییه وه . .پاشان، وتاره که تیشک ده خاته سه ر ئاراسته کردنی مۆدێلێک بۆ میژوونووسیی ئه ده بی له ئه ده بی کوردیدا به شێوه یه ک که نه ک هه ر ده وره و قۆناغ و شێوازه جیاجیاکانی ئه ده بی کوردی له خۆ بگری به ڵکوو جیاوازییه زاراوه ناسانه کانیش له رێگه ی گرێدانیان به شیوازه ئه ده بییه کانه وه ره چاو بکات و گرنگیش بداته ژانره ئه ده بییه نوێکان له ئه ده بی کوردیدا. ئه م مۆدێله ی که وتاره که ئاراسته ی ده کا له لایه که وه ئه ده بی کوردی دابه
