در این تحقیق، فرآیند انتقال آلاینده ی غیرواکنش گر از میان خاک های ماسه ای لایه ای و رفتار ضریب انتشار در آرایش های مختلف این خاک ها بررسی شد. آزمایش های ردیابی شامل آزمایش های آلودگی و آبشویی بود که در یک تانک شن به ابعاد سانتی-مترمکعب انجام شد. سه نوع خاک ماسه ای همگن (درشت، متوسط و ریز) به عنوان شاهد و شش نوع آرایش لایه ای بررسی گردید. پارامترهای انتقال معادله ی جابجایی-انتشار به روش معکوس و با استفاده از الگوریتم استراتژی تکاملی برآورد شدند. نتایج نشان داد که در خاک های ماسه ای همگن، ضریب انتشار با افزایش اندازه ی ذرات ماسه زیاد شد. به عنوان مثال، ضرایب انتشار خاک ماسه ای درشت در آزمایش های آلودگی و آبشویی به ترتیب 46/8 و 91/7 برابر بزرگتر از ضرایب انتشار خاک ماسه ای ریز بود. در خاک های ماسه ای لایه ای، نوع آرایش و ترتیب لایه ها در هر آرایش بر مقدار ضریب انتشار تأثیر داشت. در آزمایش های آلودگی و آبشویی، کمترین مقادیر ضریب انتشار به ترتیب برابر و بود که در آرایش عمود با لایه بندی درشت-متوسط-ریز مشاهده شدند. در حالی که بیشترین مقادیر ضریب انتشار در آزمایش های آلودگی و آبشویی به ترتیب برابر و بود که در آرایش موازی با لایه بندی درشت-ریز-متوسط (از پایین به بالا) به دست آمدند. ضرایب انتشار خاک های ماسه ای لایه ای و خاک های ماسه ای همگن تفاوت معنی داری داشتند. فرآیند انتقال در خاک های ماسه ای لایه ای، در مقایسه با خاک های ماسه ای همگن، انحراف بیشتری از انتقال فیکی داشت.
