پراکنش یکی از پارامترهای مهم برای شبیه سازی انتقال آلاینده در محیط های متخلخل می باشد. در این تحقیق، به منظور بررسی تغییرات پراکنش طولی با مقیاس، آزمایش های ردیابی در آزمایشگاه انجام شد. آزمایش ها به ترتیب در دو نوع خاک شنی همگن اشباع، شن درشت و شن متوسط و در یک تانک شن به ابعاد سانتی مترمکعب انجام گرفت. فرآیند انتقال آلاینده در سه گرادیان هیدرولیکی 017/0، 025/0 و 034/0 بررسی گردید. پارامترهای انتقال آلاینده با استفاده از نرم افراز CXTFIT2.1 تخمین زده شدند. براساس نتایج به دست آمده، مقادیر پراکنش خاک شنی متوسط و دامنه تغییرات آن بیشتر از خاک شنی درشت بود. این امر بیان گر فرایند غالب انتشار در انتقال آلاینده در خاک شنی متوسط بود. تحت گرادیان های هیدرولیکی مختلف، پراکنش با فاصله از منبع آلودگی افزایش یافت. در گرادیان هیدرولیکی 017/0، افزایش پراکنش با فاصله به صورت غیرخطی بود؛ در حالی که در گرادیان های هیدرولیکی 025/0 و 034/0 پراکنش با فاصله به صورت خطی افزایش یافت. در کُل، پراکنش خاک شنی متوسط، به ویژه تحت یک گرادیان هیدرولیکی کوچک، به شدت وابسته به مقیاس بود و تغییرات آن از یک تابع نمایی پیروی می کرد.
