بختیار کریمی

مقدمه: آبیاری قطره ای زیرسطحی به دلیل صرفه جویی در مصرف آب کاربرد گسترده ای در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. طراحی دقیق این سیستم ها نیازمند فهم دقیق الگوی پیشروی رطوبت تحت شرایط مختلف می باشد. روش : به منظور بررسی الگوی جبهه پیشروی رطوبت خاک در آبیاری قطره ای زیرسطحی، داده های آزمایش ها در یک مدل فیزیکی از جنس پلی کربنات به ابعاد 5/0×1×3 متر و بر روی سه نوع بافت خاک (سبک، متوسط و سنگین)، با سه نوع دبی قطره چکان (2، 4 و 6 لیتر در ساعت)، در دو عمق مختلف نصب قطره چکان (15 و 30 سانتی متری) انجام شد. آزمایش ها برای دو نوع سیستم آبیاری پیوسته و پالسی صورت گرفت. در آبیاری پالسی، زمان قطع و وصل پالس ها مقادیر 30-30، 20-40 و 40-20 دقیقه در نظر گرفته شد که عدد اول زمان آبیاری و عدد دوم زمان استراحت سیستم در هر چرخه خواهد بود. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، در سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی با جریان پالسی با افزایش زمان استراحت در هر چرخه، پیاز رطوبتی پهن تر و جبهه پیشروی بیشتر در جهت افقی حرکت می کند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که در سیستم آبیاری با کاربردهای پیوسته و پالسی به ازای یک حجم آب مساوی، توزیع افقی جبهه پیشروی رطوبت در دبی های کم نسبت به دبی زیاد بیشتر خواهد بود و بیشترین عمق خیس شدگی در بافت سبک مربوط به دبی زیاد می باشد و در بافت سنگین مربوط به دبی کم می باشد. نتایج نشان داد در سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی برای دبی و بافت های مختلف توزیع افقی جبهه پیشروی رطوبت در آبیاری پالسی 40-20 (این مقادیر بین 66/93-38/68 سانتیمتر متغیر می باشد) بیشتر از دو پالس دیگر(این مقادیر برای پالس20-40 بین 94/85-91/64 سانتیمتر و برای 30-30 بین 19/81-4/64 سانتیمتر نوسان دارد) و پیوسته (این مقادیر بین 82/83-6/60 سانتیمتر متغیر می باشد) خواهد بود.