در مراحل مختلف تاریخی، کشورها اشکال مختلفی از شهرنشینی را با توجه به تأثیرات مختلف سیاسی، اقتصادی، جغرافیایی و شرایط فرهنگی و سیستمهای اجتماعی توسعه دادهاند. مطاالعات تجربی در زمینه فاکتورهای مؤثر بر نرخ شهرنشینی، به منظور درک میزان، روند و الگوی شهرنشینی و همچنین پیامدهای آن در زمینه های اجتماعی و اقتصادی برای هدایتِ توسعه سالم و پایدارِ آینده شهرنشینی اهمیت دارد. راهبرد های رشد و توسعه نوین، با تمرکز بر شهرها، راه را برای تغییرات ساختاری- عملکردی هموار کرده است. امروزه شهرها با توجه به توسعه زیرساختهای اقتصاد شهری، نقشی برجسته در اقتصاد جهانی و منطقهای بازی میکنند. با توجه به رشد سریع شهرنشینی در ایران طی سالهای اخیر، بررسی عوامل مؤثر بر شهرنشینی از جنبه سیاستگذاری در زمینه شهری مهم و ضروری است. هدف این مطالعه بررسی اثر عوامل مؤثر بر شهرنشینی در استانهای ایران با رویکردی اقتصادی طی دوره زمانی 1396-1385 با روش اقتصادسنجی فضایی ترکیبی است. نتایج بیانگر وجود خودهمبستگی فضایی و همچنین تأیید مدل دوربین فضایی (SDM) در برابر سایر روشهای فضایی است. سایر نتایج نشان داد که ارزش افزوده بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات و نرخ بیکاری مناطق روستایی، اثرات مثبت و معنیداری بر نرخ شهرنشینی در هر استان و استانهای مجاور داشته است. همچنین شاخص قیمت مناطق و مساحت زمینهای کشاورزی در مناطق روستایی اثر منفی و معنیدار بر نرخ شهرنشینی داشته است. مطالعات آینده در این زمینه میتوانند به بررسی مقایسهای تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر نرخ شهرنشینی در استانهای مختلف به صورت انفرادی پرداخته و تفاوتهای منطقهای در نرخ شهرنشینی در مناطق مختلف را توضیح دهند.
