بهروز حریقی

باکتری tolaasii Pseudomonas عامل ایجاد بیماری لکه قهوه ای در قارچ خوراکی Agaricus bisporus میگردد. بیماری از لحاظ اقتصادی دارای اهمیت زیادی می باشد. این باکتری قادر به تولید توکسینی از گروه لیپودپسی پپتید ها به نام تولاسین است که منجر به ایجاد لکه های قهوه ای در سطح کلاهک قارچ و پوسیدگی نرم در زیر لکه می گردد. امروزه به دلیل مشکلات ناشی از استفاده زیاد سموم و آنتی بیوتیک ها جهت کنترل بیماری ها، کاربرد روش های مهارکنترل زیستی بیولوژیک در سیستم های کشاورزی پیشرفت هایی داشته است. هدف از این مطالعه بررسی توانایی تجزیه تولاسین توسط باکتری های همراه قارچ های خودرو کلاهک دار و پتانسیل آن ها در کاهش علائم یا کنترل بیماری می باشد. بدین منظور جهت استحصال تولاسین مقدار 100 میکرولیتر از سوسپانسیون (cell/ml 108 ) باکتری tolaasi P. به ml 100محیط کشت- Broth PAF و PSB اضافه گردید. بعد از طی دوره انکوباسیون چه مدت در شرایط اپتیمم در چه شرایطی، محیط کشت ها سانتریفیوژ و سوپرناتانت محتوی تولاسین (T-PAF و PSB-Tol)، تهیه گردیدگشت. سپس 25 جدایه ایزوله باکتری همراه قارچ متعلق به جنس های مختلف باکتریایی که قبلا از قارچ های کلاهک دار خودرو منطقه غرب ایران جداسازی گردیدند، انتخاب و مقدار µl100 از سوسپانسیون( cell/ml 108 ) هر جدایه ایزوله باکتری همراه قارچ به ml 100 از دو محیط کشت PSB و KB تلقیح گردید. بعد از طی دوره انکوباسیون برای هر جدایه، T-PAF و PSB-Tol تهیه شده در مرحله قبل به محیط کشت حاوی جدایه ها اضافه شد. سپس مخلوط حاصل بعد از طی دوره انکوباسیون در دمای ˚C4 سانتریفیوژ و مقدار µl50 از آنها بر روی قطعات سیب زمینی ریخته شد و سطح فعالیت تولاسین بر روی قطعات سیب زمینی با سیاه شدن این قطعات مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور تعیین ارتباط بین تجزیه تولاسین و توانایی کنترل بیماری توسط جدایه های های باکتریهای همراه قارچ، باکتریهایی که توانایی تجزیه تولاسین را نشان دادند انتخاب و همراه با P. tolaasii بر روی بلوکهای قارچی تلقیح گردیدند. کلیه آزمایشات فوق در سه تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شدند. نتایج نشان دادند از مجموع 25 جدایه باکتری همراه 12 جدایه به طور کامل با عدم تغییر رنگ قطعات سیب زمینی توانایی تجزیه تولاسین را نشان انجام دادند. همچنین از 12 جدایه باکتریایی تجزیه کننده تولاسین چهار جدایه Pseudomonas taiwanensis،Pseudomonas koreensis ، Brochothrix thermosphacta، Bacillus mycoides و 7 جدایه شناخته نشده توانایی کنترل کامل بیماری را داشتند. جدایه Pseudomonas chlororaphis دارای توانایی تجزیه تولاسین بود اما مانع از ایجاد علائم بیماری نگردید. همانطور که دیده شد تولاسین متابولیت ثانویهای است که یکی از فاکتورهای مهم بیماریزایی باکتری P. tolaasii میباشد. در تحقیق حاضر مشخص شد که برخی ازباکتریهای همراه با قارچ های خودرو در مکانیسمهای تجزیه تولاسین نقش دارند و میتوانند به عنوان یک عامل مهار زیستی کنترل بیولوژیک پتانسیل کنترل بیماریهای کلاهک قارچ خوراکی را داشته باشند.