بهروز حریقی

درخت گردو با نام علمی Juglans regia L. در ایران از لحاظ اقتصادی، زیست محیطی، اکولوژیکی و دارویی بسیار با ارزش است. باکتری های اندوفیت در داخل این گیاه می توانند بدون زیان آشکار به میزبان زندگی کرده و بافت درخت را کلنیزه نمایند و موجب افزایش رشد گیاه به طرق مختلف شوند. در بررسی و مطالعه حاضر از ریشه، برگ و ساقه سالم درختان گردو در باغات شهرستان های مختلف استان کرمانشاه نمونه برداری صورت گرفت و 66 جدایه باکتری اندوفیت از بافت های مختلف جداسازی و مورد مطالعه قرار گرفت. بر طبق آزمون های تولید ترکیبات محرک رشد گیاه و ترکیبات بازدارنده 12 جدایه انتخاب شد و بر اساس توالی قسمتی از ناحیه ژن 16S rDNA شناسایی صورت گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده جدایه های 12، 13، 47 و 70 متعلق به جنس Bacillus، جدایه های 36، 66، 69، 72 و 74 متعلق به جنس Pseudomonas، جدایه 54 متعلق به جنس Arthrobacter ، جدایه 26 متعلق به جنس Streptomyces و جدایه 42 متعلق به جنس Roseomonas تشخیص داده شدند. در بررسی های آزمایشگاهی تمامی این جدایه ها قادر به تولید هورمون رشد گیاهی اکسین و جیبرلین به میزان های مختلف بودند. در آزمون ریشه زایی جدایه های 12، 54، 66 و 74 نتیجه مثبت را در بر داشتند. در آزمون توانایی تثبیت ازت تنها جدایه های 12، 36، 47، 69، 70 و 72 واکنش مثبت نشان دادند. در آزمون توانایی تولید آنزیم فسفاتاز جدایه های 36، 47، 66، 69، 72 و 74 واکنش مثبت نشان دادند. جدایه های 13 و 70 توانایی تولید سیدروفور را دارا بودند. نتیجه آزمون تولید پروتئاز در جدایه های 12، 13، 47، 54، 66، 69، 70، 72 و 74 مثبت بود. جدایه های 12، 26، 66، 69 و 72 قادر به تولید آنزیم لیپاز بودند. همچنین در آزمون توانایی تولید سیانید هیدروژن جدایه های 66 و 74 به میزان کم سیانید هیدروژن تولید کرده و نتیجه برای سایر جدایه ها منفی بود. در آزمون تولید آنتی بیوتیک جدایه های 13، 42، 54، 66، 70، 72 و 74 علیه Pseudomonas syringae و سویه های 13، 26، 70 و 74 علیه باکتری Breneria nigrifluens نتیجه مثبت نشان دادند. در آزمون کشت متقابل جدایه های 12، 13، 26، 66، 70 و 74 نتیجه مثبت در بر داشتند. جنس های Pseudomonas, Bacillus, Streptomyces, Arthrobacter و Roseomonas برای اولین بار از گردو در ایران گزارش می شوند و بیشترین فراوانی مربوط به جنس های Pseudomon