چکیده جرد ایرانی (Meriones persicus, Blandford, 1875) یکی از رایج ترین جوندگان مناطق خشک ونیمه خشک در ایران است. این گونه برای نخستین بار از منطقه کوهرود استان اصفهان و نزدیک شهرستان کاشان توسط بلانفورد در سال 1875 شناسایی و معرفی شده است. علی رغم پراکنش قابل ملاحظه این گونه در سطح کشور و سایر کشور های همسایه، به صورت سیستماتیک و دقیق به لحاظ خصوصیات ریختی و ژنتیکی مورد بررسی قرار نگرفته است. در این مطالعه سعی شده است جایگاه تاکسونومیک گونه جرد ایرانی منطقه حفاظت شده بیجار بر اساس توالی ژن میتوکندریایی COI تعیین شود. همچنین خصوصیات ریختی جرد ایرانی منطقه حفاظت شده بیجار بررسی و با خصوصیات ریختی سایر جمعیت های جرد ایرانی در برخی نقاط دیگر ایران مقایسه شده است. در مطالعه حاضر از نمونه های صید شده در منطقه کهرود شهرستان کاشان در استان اصفهان به عنوان نمونه تایپ استفاده شد. نتایج به دست آمده بیانگر این واقعیت بود که نمونه های جرد ایرانی (Meriones persicus) متعلق به دو منطقه حفاظت شده بیجار در استان کردستان و منطقه کهرود استان اصفهان دارای تشابه بسیار بالایی در توالی سیتوکروم اکسیداز زیر واحد 1 بودند. به طوریکه مقدار K2P به دست آمده بین نمونه های منطقه حفاظت شده بیجار و کهرود اصفهان (001/0) کم تر از مقدار محاسبه شده درون نمونه های بیجار (002/0) بود. دو درخت تبارشناسی اتصال همسایگی و حداکثر پارسیمونی برای توالی ها در محیط نرم افزار MEGA 4.0 ترسیم شد. در هر دو درخت تبارشناسی ترسیم شده نمونه های منطقه حفاظت شده بیجار و کهرود اصفهان در کنار هم و در یک خوشه قرار می گیرند که متعلق بودن این نمونه ها به یک گونه واحد را تأیید می کند. از طرف دیگر در هر دو دندوگرام به دست آمده نمونه های بیجار و اصفهان با گونه Meriones meridianus در یک کلاد خواهری قرار می گیرند.
