فاکتور رشد شبه انسولین-یک (یکی از اعضای سیستم IGF ) در ماهیان استخوانی دارای نقش مهمی در تنظیم رشد و تولید مثل از طریق تاثیر در متابولیسم, تقسیم سلولی, تخمک سازی, رسیدگی نهایی اووسیت ها و فعالیت های ترشحی است. این سیستم توسط چندین هورمون و شرایط متابولیکی تنظیم می گردد. در این مطالعه مقادیر سرمی IGF-I تیروکسین و کورتیزول در دو گروه از مولدین صید شده از دریا و رودخانه در طی مراحل انتهایی رسیدگی جنسی آنها و در سه مرحله رسیدگی جنسی (زمان صید, تزریق هیپوفیز و تکثیر مصنوعی) مورد بررسی قرار گرفت. از یک سیستم رادیوایمونوآسی نامتجانس با استفاده از آنتی بادی پلی کلنال تهیه شده بر علیه IGF-I انسانی و IGF-I انسانی بعنوان آنتی ژن, مقادیر سرمی IGF-I اندازه گیری شد. غلظت هورمون های تیروکسین و کورتیزول نیز با استفاده از روش رادیوایمونوآسی تعیین گردیدند. نتایج آزمایش تفاوت های معنی داری را در مقادیر سرمی هورمون های مورد بررسی بین دو گروه از مولدین, نشان نداد (0.05 < P) . در هر دو گروه از مولدین, میانگین غلظت سرمی IGF-I در مراحل تزریق هیپوفیز و تکثیر مصنوعی بطور معنی دار بیش از مرحله صید بود (0.05 > P) . در مولدین رودخانه ای مقادیر سرمی تیروکسین در در زمان تکثیر مصنوعی بیش از دو مرحله قبل بود ولی این تفاوت در مولدین دریایی مشاهده نشد (0.05 > P) . مقادیر کورتیزول سرم در مراحل نمونه برداری بجز مرحله تزریق هیپوفیز در مولدین دریایی تفاوت معنی داری را نشان نداد (0.05 < P) . نتایج این تحقیق نشان می دهد که IGF-I سرمی دارای نقشی در طی مراحل انتهایی رسیدگی جنسی تاس ماهی ایرانی است, بعلاوه ارتباطی بین مقادیر سرمی IGF-I با هورمون های تیروکسین و کورتیزول در هر دو گروه از مولدین وجود ندارد.
