بهمن بهرام نژاد

پیرتروم با نام علمی (Chrysanthemumcinerariaefolium) متعلق به خانواده گل ستاره ای هاو یکی از منابع مهم گیاهی بوده و به عنوان حشره کش های طبیعی به شمار می آید که یکی از مهمترین پیرترین ها را به عنوان ماده ضد حشره به نام پیرترین نوع 1 را تولید می کند. پیرترین نوع 1 دارای یک سر اسیدی و یک سر الکلی می باشد که سر اسیدی این ماده یک مونو ترپن بوده که دارای یک حلقه سیکلو پروپان است و در مسیر 2-سی-متیل اریترول 4-فسفات (MEP) ساخته می شود و سر الکلی این ماده از مسیر اگزوپیلین با استفاده از لیپید های غشایی ساخته می شود و در نهایت سر الکلی و سر اسیدی ساخته شده از دو مسیر جداگانه توسط آنزیم چند عملکردی GLIP لیپاز (TcGLIP) به یکدیگر متصل می شوند. در این تحقیق قسمتی از دو ژن 1-داوکسی دی-زایلوز 5 –فسفات (DXS) از مسیر MEP و آلن اکساید سنتاز (AOS) از مسیر لیپوکسی ژناز با استفاده از آغاز گر های اختصاصی طراحی شده برای هر کدام جدا سازی شدند و همچنین بیان ژن های 1-داوکسی دی-زایلوز 5 –فسفات (DXS)، کریزانتمیل دی-فسفات سنتاز (CDS)، فارنسیل دی-فسفات سنتاز (FPP)، آلن اکساید سنتاز (AOS)، 13-لیپوکسی ژناز (13-LOX) و GLIPلیپاز (TcGLIP) تحت تیمار های متیل جاسمونات، اسید سالیسیلیک، اسید ترانس سینامیک و اشعه ماورا بنفش بررسی شد. همچنین محل اصلی بیان ژن های دخیل در ساخت این ماده نیز با استفاده از معرف های وِیژه برای شناسایی متابولیت ها و بررسی بیان بعد از حذف کرک های غده ای به وسیله کلروفرم نیز تعیین شد. همچنین آنالیز بیان این ژن ها با بیان احتمالی بالا در کرک های غده ای در سه مرحله نمو برگی نیز انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که ژن های CDS، FPP و 13-LOX بیان بالاتری را در کرک های غده ای دارند و با توجه به نتایج به دست آمده کرک های غده ای محل اصلی تجمع و بیوسنتز پیرترین می باشنذ و همچنین بیان بیشتر این ژن ها در مرحله برگ جوان می باشد. همچنین آنالیز بیان ژن های دخیل در سنتز پیرترین نوع 1 تحت تیمار های متیل جاسمونات، اسید سالیسیلیک و اشعه ماورا بنفش باعث افزایش بیان ژن های مورد بررسی نسبت به حالت شاهد نشان داد.