بهمن بهرام نژاد

چکیده: رسوراترول یک ترکیبپلی فنولیکی با وزن مولکولی کم است که به گروهی از فیتوالکسین ها (phytoalexins) به نام استیلبن ها (stilbenes) تعلق دارد. از مهم ترین استیلبن ها که نقش مهمی در سیستم دفاعی گیاهان در مقابله با عوامل بیماری زا و بویژه قارچ ها دارند، می توان به رسوراترول و پیسید (picied) اشاره نمود که در گیاهان خانواده ویتاسه (Vitaceae)، پیناسه (Pinaceae) و آراشاسه(Arashaceae) تحت تاثیر تنش های بیولوژیک و غیر بیولوژیک تولید می شوند. انگور و فراورده های آن، اصلی ترین منبع این ماده در رژیم غذایی انسان می باشند. رسوراترول یک ترکیب آنتی اکسیدان است که بیشتر در انگور های قرمز تجمع می یابد و می تواند در حفظ سلامتی انساننقش مؤثری داشته باشد، به طوری که از رشد سلول های سرطانی جلوگیری کرده و ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد. این ماده به طور طبیعی در مقادیر اندک در اندام های مختلف درخت مو مانند ساقه، برگ و میوه تولید می شود اما در پاسخ گیاه به تنش های بیولوژیک و غیر بیولوژیک میزان آن افزایش فراوانی می یابد، از این رو جهت افزایش تولید متابولیت های ثانویه ی با ارزش، از ابزار های مختلف بیوتکنولوژی و فنون کشت بافت استفاده می شود. اخیرا کشت ریشه های موئین که اغلب در مقایسه با گیاهان مادری، توان بالایی در تولید متابولیت های ثانویه دارند، به عنوان یک منبع مهم و پایدار برای تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان پیشنهاد شده است. در این تحقیق جهت القای ریشه های مویین و افزایش تولید رسوراترول در دو رقم انگور وحشی و نیز رقم رشه، از سه استرین مختلف آگروباکتریوم رایزوژنز (ArA4، Ar318 و LAB9402) استفاده گردید. عوامل مختلفی از قبیل نوع ریزنمونه، سن گیاهچه، غلظت های مختلف سوسپانسیون باکتری، مدت زمان آلودگی و مدت هم کشتی ریزنمونه ها با باکتری، برای افزایش تراریختی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تعیین بهترین محیط کشت جهت رشد بهتر ریشه های موئین، از مقایسه دو محیط کشت MS و MS2/1، استفاده گردیدکه محیط کشت MS2/1بخاطر تولید زی توده بیشتر، به عنوان محیط کشت مناسب برای رشد ریشه ها انتخاب گردید. جهت تأیید تراریختی ریشه های موئین تولید شده، آنالیزPCR بااستفاده ازآغازگر اختصاصی ژن rolB انجام پذیرفت. پس از تکثیر ریشه های موئین، میزان تولید رسوراترول با استفاده از دستگاه HPLC ارزیابی گردید. ن