عادل سی و سه مرده

تنش خشکی یکی از عوامل اصلی کاهش تولید محصوالت زراعی است. به منظور شناسایی مناسبترین زمان آبیاری تکمیلی در گندم و همچنین شناخت فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مرتبط با تحمل به خشکی، آزمایشی بر روی 7 رقم گندم بهصورت اسپلیتپالت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار تحت شرایط آبیاری تکمیلی بهترتیب در مراحل ساقه دهی، غالفرفتن، گلدهی و شرایط بدون آبیاری )دیم( در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه کردستان واقع در دشت دهگالن، در دو سال متوالی 1393 و 1394 کشت و اجرا گردید. در اینپژوهش، میزان پراکسید هیدروژن )H2O2 )مالون-دیآلدیید )MDA ،)میزان پروتئین کل و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان کاتاالز )CAT ،) آسکوربات پراکسیداز )APX )و سوپر اکسید دیسموتاز )SOD )اندازهگیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در اکثر صفات، بین ارقام و آبیاری تکمیلی اثر متقابل معنیداری وجود داشت. بر اساس نتایج، آبیاری تکمیلی منجر به کاهش میزان H2O2 نسبت به تیمار شاهد شد. بیشترین میزان H2O2 و MDA بهترتیب، مربوط به ارقام آراس، ابوغریب و تموز و کمترین میزان آنها را رقم آذر 2 به خود اختصاص داد. اعمال آبیاری تکمیلی در مراحل مختلف ساقهدهی، غالفرفتن و گلدهی سبب افزایش میزان پروتئین کل )به استثنای رقم آراس(، فعالیت آنزیم CAT و OD در تمامی ارقام و همچنین فعالیت آنزیم APX در ارقام آکساد 65 رزگاری سمیتو و آذر 2 شد. بر اساس نتایج میتوان اظهار داشت که ارقام آذر 2 رزگاری و اکساد 65 با آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی توانستند با تنظیم مکانیسمهای دفاعی خود و از این طریق با صرف انرژی کمتری نسبت به شاهد، شرایط موجود را کنترل کنند.