عنصر زمان یکی از عناصر اساسی در هر متن داستانی است که حوادث در طول آن پیشرفت می کنند وبه وسیله ی آن مراحل مختلف داستان شناخته می شود.در رمان ، اغلب حوادث از لحاظ زمانی یک سیر افقی را در پیش می گیرند وبه صورت پی در پی می آیند، اما گاهی هم در عنصر زمان نوعی اختلال بوجود می آید که ژرار ژنت منتقد ساختارگرای فرانسوی آن را زمان پریشی "المفارقه الزمنیه" نامیده است وبه دو شکل گذشته نگری "الاسترجاع" وآینده نگری «"الاستباق" ظاهر می شود. در این پژوهش تلاش می شود با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی مقوله ی زمان پریشی به دو صورت گذشته نگری وآینده نگری در رمان "المصابیح الزرق" حنا مینه مورد بررسی قرار گیرد. بررسی رمان مذکور نشان می دهد که نویسنده در آن به روش رمان های کلاسیک عمل نموده است وحوادث در آن، از سیری پیوسته وگاه شمارانه پیروی می کنند. اما در جای جای رمان، ناهماهنگی هایی به صورت زمان پریشی به دو شکل گذشته نگری وآینده نگری در روند زمان حوادث دیده می شود. مینه در این رمان گذشته نگری وآینده نگری را به دو صورت درونی وبیرونی بکار برده است. بکار گیری این تکنیک در رمان از یک طرف باعث گسترش فضای زمانی روایت شده واز طرف دیگر با ایجاد توقع وانتظار در خواننده، وی را به پیگیری ادامه داستان تشویق می نماید.
