امیر رشیدی

هدف از این مطالعه ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی پشم تولیدی گوسفندان منطقه هورامان بود. تعداد 200 نمونه از الیاف گله های مختلف جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. صفات مورد مطالعه شامل قطر الیاف، طول الیاف، درصد الیاف حقیقی، درصد الیاف مدولائی مداوم، درصد الیاف مدولائی منقطع، درصد کمپ، درصد چربی و درصد بازده بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SAS مورد آنالیز قرار گرفتند. اثرات جنس، سن و گله به عنوان اثرات ثابت برروی صفات مورد مطالعه برآورد شدند. میانگین حداقل مربعات صفات قطر الیاف 39.41 میکرون، طول الیاف 12.47 سانتی متر، الیاف حقیقی 90.88 درصد، الیاف مدولائی مداوم 3.67 درصد، الیاف مدولائی منقطع 2.49درصد، کمپ 3.59 درصد، چربی 1.9 درصد و بازده 68.75 درصد بود. نتایج حاصل نشان داد که اثرات جنس حیوان بر صفات قطر الیاف، طول دسته، درصد الیاف مدولائی منقطع، درصد بازده خیلی معنی دار (P<0.01) و بر درصد الیاف حقیقی و درصد الیاف مدولائی مداوم معنی دار بود (P<0.05) ولی اثرات جنس حیوان بر درصد چربی و درصد کمپ معنی دار نبود (P>0.05). تفاوت بین دو جنس نر و ماده به دلیل تفاوت در میزان ترشح هورمون های آندروژنی می باشد. چون همبستگی وزن بیده با قطر و طول مثبت است، بنابراین بالا بودن میانگین قطر و طول دسته در نرها به ماده ها مورد انتظار است. اثرات سن حیوان بر صفات قطر الیاف، طول الیاف، درصد الیاف حقیقی، درصد الیاف مدولائی منقطع، درصد الیاف کمپ و درصد بازده معنی دار بود (P<0.01)، اما بر درصد الیاف مدولائی مداوم و درصد چربی معنی دار نبود (P>0.05). افزایش طول پشم در دام های بالغ و مسن در مقایسه با جوان تر ها، به سبب رشد و نمو بافت های بدن و تکامل فولیکول های موجود در پوست حیوانات در حال رشد است. نتایج بیانگر کاهش طول الیاف در حیوانات مسن بود که نشان دهنده کاهش فعالیت سلول های سازنده الیاف پشم در سنین بالا می باشد. اثرات گله بر هیچ یک از صفات مورد مطالعه معنی دار نبود (P>0.05) که نشان دهنده یکنواختی گله ها و احتمالا نرخ بالای مهاجرت و تبادل دام در منطقه مورد مطالعه باشد. خصوصیات الیاف نشان می دهد صفات کیفی پشم در گوسفندان منطقه هورامان جزو دسته گوسفندان پشم نسبتا ضخیم و مناسب قالی بافی قرار دارد. به طور کلی نتایج این تحقیق تنوع بالایی در صفات مربوط به پشم در گوسفندان هورامان را نشان می ده