به منظور مطالعه اثر عوامل محیطی بر صفات رشد (شامل وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی و افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری و از شیرگیری تا شش ماهگی) از اطلاعات مربوط به 4945 راس بره نژاد قزل متولد شده طی سال های 1373 تا 1385 در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند قزل در آذربایجان غربی استفاده شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. اثر سال تولد و گله بر تمامی صفات و نوع تولد نیز به استثناء افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری بر تمامی صفات معنی دار بود (01/0>p). سن مادر فقط بر وزن تولد و جنس بره نیزه فقط بر وزن شش ماهگی اثر معنی داری را نشان داد (05/0>p). اثرات متقابل سال تولد با جنس بره، سال تولد با نوع تولد و نوع تولد با گله بر کلیه صفات معنی دار بود (05/0>p). اثر متقابل جنس بره با نوع تولد و جنس بره با سن مادر به ترتیب فقط بر وزن تولد و شش ماهگی معنی دار (01/0>p) بود. در همه سنین، بره های نر و تک قلو به ترتیب نسبت به ماده ها و دوقلوها از وزن بیشتری برخوردار بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که عوامل محیطی (به ویژه سال تولد، گله و نوع تولد) نقش مهمی در بروز استعداد و پتانسیل ژنتیکی بره ها دارند و در سنین بالاتر نقش عوامل محیطی غیر فیزیولوژیک (سال تولد و گله) پر رنگ تر می شود.
