امیر رشیدی

در این پژوهش داده های مربوط به صفات وزن تولد، وزن شیرگیری، وزن شش ماهگی، وزن نه ماهگی، وزن یکسالگی و وزن بیده یکسالگی بزهای مرخز به ترتیب برای 2371، 2106، 1912، 1725، 1596 و 1490 رأس بزغاله، نتاج 104 رأس بز نر و 778 رأس بز ماده که در مدت 11 سال (81-1371) در ایستگاه دامپروری سنندج جمع آوری شده بود، برای برآورد روند ژنتیکی و محیطی مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل مشاهدات بر اساس مدل دام، به روش حدأکثر درستنمائی محدود شده (REML)، با استفاده از نرم افزار DF REML و بصورت تک متغیره انجام گرفت. برای برآورد روندهای ژنتیکی و فنوتیپی صفات از تابعیت میانگین عملکرد و ارزش اصلاحی دامها بر سال استفاده شد و روند محیطی نیز بصورت تفاوت روند ژنتیکی از روند فنوتیپی برآورد گردید. کل پیشرفت ژنتیکی مستقیم برای صفات وزن تولد، وزن شیرگیری، وزن شش ماهگی، وزن نه ماهگی، وزن یکسالگی و وزن بیده یکسالگی به ترتیب 47، 392، 401، 1035، 1329 و 21 گرم و کل پیشرفت ژنتیکی مادری برای صفات وزن تولد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی به ترتیب 15، 3 و 17 گرم برآورد گردید. روندهای ژنتیکی مستقیم برای صفات وزن تولد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی )05/0(P<؛ وزن نه ماهگی، وزن یکسالگی و وزن بیده یکسالگی )01/0(P< معنی دار بود. روندهای ژنتیکی مادری برای صفات وزن تولد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی معنی دار نبود. همچنین روندهای محیطی و فنوتیپی برای صفات وزن شیرگیری )01/0(P< و وزن شش ماهگی )05/0(P< معنی دار اما برای صفات وزن تولد، وزن نه ماهگی، وزن یکسالگی و وزن بیده یکسالگی معنی دار نبود. روند ژنتیکی مستقیم برای صفات وزن تولد، وزن شیرگیری، وزن شش ماهگی، وزن نه ماهگی و وزن یکسالگی به ترتیب 001/0 003/0، 015/0 040/0، 015/0 045/0، 030/0 114/0 و 038/0 170/0 کیلوگرم در سال و برای وزن بیده یکسالگی 299/0 397/2 گرم در سال و روند ژنتیکی مادری نیز برای صفات وزن تولد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی به ترتیب 001/0 0002/0، 000/0 0002/0 و 002/0 003/0 کیلوگرم در سال برآورد گردید.