پژوهش حاضر به بررسی سبکی کتاب "داستان محاکمه انسان و حیوان" اثر وقار شیرازی (1232.ه) می پردازد و می کوشد این اثر را از سه دیدگاه زبانی، ادبی و فکری بررسی کند. شناخت بهتر ویژگی های سبکی این کتاب در سطوح یاد شده، شناخت نوآوری های این اثر به نسبت آثار مشابه و درک بهتر شگردهای ادبی بکار رفته در آن از اهداف این پژوهش محسوب می شود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و نتایج با استفاده از اصول رایج سبک شناختی در سطوح مورد نظر بررسی شده است. نتایج نشان می دهد نویسنده درسطح زبانی بیشترین توجه به مختصات نثر دوره اول (سبک خراسانی) داشته است و در سطح ادبی در صنایع بیان و بدیع معنوی بیشتر ویژگی های نثر فنی را به کار برده است. در سطح فکری که مهمترین بخش این پژوهش محسوب می شود به سه مبحث مهم اخلاقیات، اطلاعات و معلومات شخصی نویسنده و نمادشناسی حیوانات و ارتباط آن ها با حکیمانی از سرزمین های دیگر پرداخته شده است. همچنین اولین کتابی است که به حیوان آزاری در قالب حکایت اشاره کرده و آن را نکوهیده است.
