منابع اطلاعاتی تاریخ نویسان بسیار گسترده و متنوع است که در چهار مقوله مکتوبات، محسوسات، معقولات و منقولات آن ها را تقسیم کرده اند. مسلما توجه به یکی از این منابع و غفلت از منابع دیگر نتیجه کار را تحت الشعاع قرار می دهد. پژوهش های تاریخی نشان می دهد، بیشتر تاریخ نویسان از بررسی منقولات غفلت ورزیده اند. پژوهشحاضر به بررسی نقش امثال در شناخت تاریخ می پردازد و برای این منظور سه هزار مثل فارسی که به روش نظام مند (SYSTEMATIC SAMPLING) انتخاب شده اند ، مورد بررسی واقع شدعه است. روش پژوهش کیفی است و منبع مورد استفاده کتاب« دوازده هزار مثل فارسی و سی هزار معادل آن ها» میباشد که دلیل انتخاب آن جامعیت اینکتاب نسبت به کتاب های دیگر از این نوع از جمله امثال و حکم دهخدا می باشد. نتیجه پژوهش نشان خواهد داد که با این بررسی می توان به دیدگاه نوینی در زمینه پژوهش های تاریخی دست یافت. همچنین این پژوهش اهمیت و نقش منقولات بویژه امثال را در پژوهش های تاریخی بیش از پیش آشکار می سازد.