موضوع این پژوهش، تحلیل گفتمان انتقادی جنسیت در شازده حمام محمد حسین پاپلی یزدی (1327 ه.ش) است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و بر اساس نظریۀ گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کتاب شش جلدی شازده حمام و حجم نمونه، دو جلد اول کتاب است که تا زمان تدوین این پژوهش چهل و پنج بار تجدید چاپ شده است. دلیل انتخاب این اثر، توجه نویسنده به گفتمانها و خرده گفتمانهای مختلف از جمله گفتمان جنسیتی و نقد و بررسی آنها از سوی نویسنده است. . پژوهش حاضر با توجه موارد یاد شده بر آن است به تحلیل بازنمایی گفتمان جنسیتی در شازده حمام بپردازد و میکوشد به تحلیل گفتمان انتقادی جنسیتی و شناخت بهتر گفتمان غالب در بازنمایی نویسنده از اوضاع زنان در سالهای1330 بپردازد. نتایج نشان داد در سطح توصیف، کاربست واژهها و همآوایی آنها، تقابلهای دوگانه، دشواژهها، افعال، کنایات و تشبیهات، وضعیت اسفبار زنان و خشونت علیه آنان را بازنمایی کرده است. در سطح تفسیر، فقر در کنار باورهای خرافی، تعبیرات مذهبی و موارد این چنینی، پیامدهای چون چندهمسری، کودکهمسری، ازدواج اجباری و مواردی از این دست را به دنبال داشت. در سطح تبیین، تقابل گفتمانهای سنتی و مدرن، اقتدار مردانه در مقابل انقیاد زنانه در نهایت، تلاش برای سوادآموزی است که به نوبه خود به گونهای بهبود نسبی وضعیت زنان را در پی داشت.
