سید احمد پارسا

شرفنامه یکی از متون تاریخی - ادبی نثر فارسی است و یکی از ویژگیهای بارز آن همراه ساختن تاریخ با شواهد شعری است. بدلیسی در شرفنامه 554/5بیت شعر آورده؛ ولی تنها به نام سرایندۀ 148بیت ( 26/69درصد) اشاره کردهاست؛ بنابراین سرایندۀ 406/5 بیت ( 73/3درصد) از اشعار شرفنامه معلوم نیست. هدف پژوهش حاضر تعیین مآخذ این ابیات و ارائۀ مستندات لازم است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و داده ها به شیوۀ کتابخانه ای و سندکاوی با استفاده از روش تحلیل محتوا بررسی و از لحاظ آماری با تاریخ بیهقی و نفثه المصدور مقایسه شده اند. یکی از یافته های پژوهش حاضر، دستیابی نگارندگان به مأخذ 187بیتِ دیگر (33/72 درصد) از اشعار شرفنامه و معرفی منابع آنهاست. بدین ترتیب شمار ابیات شرفنامه که منبع آنها برای خوانندگان شناخته شده تلقی می گردد، به 335بیت ( 60/41درصد) می رسد؛ از این رو معرفی سرایندۀ 33/72درصد از سروده های بی مأخذ شرفنامه را می توان نوآوری این مقاله دانست. نتیجه همچنین نشان می دهد شرفخان برای یافتن این 335بیت، دستِکم از دیوانها و اشعار 44شاعر بهره گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر، علاوه بر معرّفی منابع و مآخذ اشعار شرفنامه، وسعت دامنۀ مطالعات و کثرت اطّلاع و پرمایگی شرفخان را نیز نشان می دهد