1403/09/01
سید احمد پارسا

سید احمد پارسا

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 4573
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بازتاب اندیشه های امام محمد غزالی در حدیقه الحقیقۀ سنایی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
سنایی، غزالی، فلسفه، عرفان، حدیقه الحقیقه
سال 1400
مجله سبك شناسي نظم و نثر فارسي
شناسه DOI
پژوهشگران سیدعلی مرادی ، سید احمد پارسا

چکیده

زمینه و هدف: سنایی غزنوی عالوه بر جایگاه سترگی که در ادبیات عرفانی دارد، در حوزه های ااخلاق و همچنین اندیشه های اسلامی از صاحبنظران و اندیشمندان بزرگ است، که بویژه در شعر عرفانی از شاعران صاحب سبک و جریان ساز در این حوزه است. از سوی دیگر مهمترین شخصیتی که مبانی نظریِ آمیختگی دین و عرفان را بنیان نهاد، ابوحامد محمّد غزالی است و با توجه به جایگاه مهم و اثرگذار غزالی در روزگار خود و دوره های بعد و بویژه معاصر بودن سنایی و غزالی، تأثیر فکری غزالی بر سنایی، مسئله ای است که نیاز به تحقیق و بررسی در این حوزه دارد. این مقاله با تکیه بر اشتراکات فکری میان غزالی و سنایی، و همچنین وجود آبشخورهای فکری مشابه، به بررسی بازتاب اندیشه های غزالی در حدیقه الحقیقه سنایی می پردازد. روش مطالعه: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و داده ها به روش کتابخانهای جمع آوری شده است. یافته ها: اندیشۀ زهد و عرفان از مهمترین محورهای موضوعی در حدیقۀالحقیقه بشمار می آید. در دورهای که سنایی مطرح شد، اختلافات فکری و کلامی و مذهبی در اوج بود. سنایی نیز همچون غزالی، مضامین دینی را همراه با پوششی عرفانی به نمایش می گذارد. منابع فکری و تأملات غزالی و سنایی »قرآن، سنت پیامبر، و کتب دینی« بوده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر تأثیرات قابل توجه غزالی بر اندیشۀ سنایی است، چنانکه در حوزه های کلامی و عرفانی سرچشمه های فکری غزالی را در شعر و اندیشۀ سنایی می توان مشاهده کرد، بطوریکه غزالی در تکامل فکری سنایی تأثیر شگفت انگیزی داشته است. همچنین سنایی در ترتیب و تنظیم ابواب کتاب حدیقه، به شیوۀ عارفان و شارحان تصوف در مسئلۀ کلام خدا و اهمیّت قرائت آن توجه نکرده است و در این مورد کاملا به شیوۀ غزالی سخنوری می کند.