سید احمد پارسا

شاعران به شیوههای مختلفی چون اقتباس، درج، تضمین، حل، عقد و تلمیح از آیات قرآنی در سرودههای خود بهره گرفته- اند. یکی از این شیوهها جری و تطبیق است که تا کنون در ادب پارسی به گونهای بایسته به آن توجه نشدهاست. پژوهش حاضر به بررسی این مسئله در قصاید انوری میپردازد و میکوشد میزان انطباق آیات با شأن نزول آنها و بسامد استفاده از آیات را بررسی کند. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. جامعهی آماری - 207 قصیده و حجم نمونه مطابق با فرمول کوکران 132 قصیده است که با استفاده از شیوهی تصادفی ساده (simple random sampling) انتخاب شدهاست. نتیجه نشان میدهد که وی با بهرهگیری از قاعدهی جری و تطبیقِ آیات، مفاهیم و مضامین قرآنی را به شکلهای بلاغی و بدیعی به رشتهی تحریر درآورده و مفهموم آیات را بر موضوعات مورد نظر خویش تطبیق دادهاست به گونهای که مضومن نهایی شعر وی دور از شأن نزول حقیقی آیات است. همچنین از داستانها و خصوصیات انبیا و شخصیتهای قرآنی جهت تأیید دیدگاه خود، برجسته نمودن ویژگیهای مثبت ممدوح و تطبیق موضوعات مورد نظر خویش با آیات قرآن از قاعدهی جری و تطبیق مدد جستهاست