۱۴۰۴/۰۱/۲۹
انور دست باز

انور دست باز

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: ۳۲۱۴۹۸۱۳
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی عوامل استرس‌زا درک شده‌ توسط معلمان در مدرسه: یک مطالعه پدیدارشناسی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
عوامل استرس ادارک شده، شرایط تدریس، فرسودگی شغلی، دانش آموزان متوسطه اول، مدرسه
سال 1403
مجله تدریس پژوهی
شناسه DOI
پژوهشگران انور دست باز ، حامد رضایی ، علی عظیمی

چکیده

چکیده در سیستم تعلیم و تربیت معلمان از تأثیرگذارترین افراد در پیشبرد اهداف آموزشی و تربیتی هستند. توجه به شرایط روان‌شناختی و هیجان‌های آنان و عوامل تنش‌زا و مختل کننده مؤثر بر فرایند تدریس معلمان در مدرسه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل استرس‌زا درک شده توسط معلمان در مدارس مقطع متوسطه اول شهر کرمانشاه انجام گرفت. این پژوهش با روش کیفی و از نوع پدیدارشناسی توصیفی بود. جامعه‌ی مورد مطالعه‌ شامل کلیه معلمان مقطع متوسطه اول شهر کرمانشاه در سال 1403-1402 بود. نمونه‌گیری پژوهش حاضر به روش غیرتصادفی و از نوع هدفمند با تاکید بر تنوع آرا بود. برای رسیدن به اهداف پژوهش با 12 نفر از معلمان شاغل در مقطع متوسطه اول، مصاحبه نیمه ساختار یافته صورت گرفت و جمع آوری داده‌ها تا حد اشباع شدن ادامه یافت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش کلایزی صورت گرفت. بررسی و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از گفت‌وگو با 12معلم در حوزه‍‌ی استرس‌ها و نگرانی‌های آن‌ها در مدرسه با استفاده از نرم افزار MaxQdA، منجر به شناسایی 6 مضمون کلی بدرفتاری دانش‌آموزان، مشکلات مدیر و معاونان، مشکلات درس تدریس‌کننده، تعداد زیاد دانش‌آموزان، تدریس در حاشیه شهر و پایه تحصیلی شد. مضامین به‌دست‌آمده مقوله بدرفتاری دانش‌آموزان شامل 5 مضمون فرعی ترس از پیامدهای تنبیه، مدیریت سخت کلاسی، نشخوار فکری، اختلال در تدریس، سردرگمی؛ مشکلات مدیر و معاونان شامل 5 مضمون فرعی ائتلاف در مدرسه، ضعف در اقتدارطلبی، ‌حمایت و پشتیبانی ناکافی، شکاکی بیش‌ازحد و عدم هماهنگی و هم‌خوانی؛ برای مشکلات درس تدریس کننده 3 مضمون فرعی توجه نکردن به رغبت فراگیران، کنترل سخت‌تر و محتوای غیر کاربردی کتاب؛ مضامین به‌دست‌آمده برای تعداد دانش‌آموزان 2 مضمون رعایت نشدن فاصله با معلم و جمعیت زیاد وسروصدای بیشتر؛ تدریس در حاشیه شهر شامل 2 مضمون امکانات کم و هیجانات منفی زیاد؛ در مضمون اصلی پایه تحصیلی 4 مضمون فرعی ارتباط با شبکه‌های مجازی، ارزش‌های ضداجتماعی، هیکل درشت‌تر و مشکلات اخلاقی شناسایی شد. نتیجه تجزیه‌و‌ تحلیل داده‌ها بیانگر آن بود که ابتدا بدرفتاری دانش‌آموزان بعد تدریس در حاشیه شهر و سپس مدیر و معاونان بالاترین عوامل استرس زا معلمان هستند. در این راستا توجه به موارد مذکور منجر به بهبود شرایط روانشناختی معلمان و افزایش کیفیت تدرس می‌شود.