اسعد معروفی

اینولین یک قند پلی فروکتوز٬ ماده اصلی موجود در ریشه شیکوری (کاسنی زراعی) (Cichorium intybus var. sativum) است. استفاده از اینولین خصوصا با زنجیره های بلندتر به دلیل فواید آن در تغذیه انسان به سرعت در حال افزایش است. تولید تجاری اینولین تنها از ریشه شیکوری مقرون به صرفه می باشد. گروهی از آنزیم ها تحت نام فروکتان هیدرولازfructan 1-exohydrolase (FEH) میتوانند در ریشه شیکوری٬ اینولین را به قطعات کوچکتر تبدیل کرده و در نتیجه از کیفیت آن بکاهند. در طول فصل برداشت که مصادف با سرما در اروپا و شرایط اپتیمم برای فعالیت این آنزیم ها ست٬ میزان محصول به شدت کاهش یافته و کیفیت اینولین پایین می آید. جلوگیری از فعالیت آنزیم های فوق یکی از راههای اصلاح شیکوری برای کیفیت اینولین است. (RNAi) RNA interference یکی از روشهای کارا در خاموش کردن ژن و کاهش رونوشت آنها محسوب می شود. در این تحقیق برای خاموش کردن ژن (FEH1) Fructan 1-Exohydrolase I یکی از سه ژن شناخته شده برای هیدرولاز اینولین در ریشه شیکوری٬ سازه RNA دو رشته ای در وکتور بیانی -I-FEHIC-2pKFEHIC با استفاده از روش Gateway ساخته شد. سپس وکتور بیانی به آگروباکتریوم سویه C58C1 RifR حاوی (pMP90) انتقال یافت. واریته Hera که یکی از ارقام تجاری شیکوری برای برداشت ریشه است٬ برای ترانسفورماسیون انتخاب شد. گیاهان باززائی شده روی محیط حاوی کانامایسین برای حضور ترانس ژن با آغازگرهای اختصاصی با PCR مورد ارزیابی قرار گرفتند و الحاق آن تایید شد. در نهایت میزان بیان ژن در گیاهان ترانسژنیک باززائی شده و گیاهان شاهد با استفاده از روش رئال تایم PCR کمی Quantitative real time PCR مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان ترانسژنیک در مقایسه با گیاهان شاهد درجات متفاوتی از کاهش میزان بیان ژن FEH1 را نشان دادند.