هدف ازانجام این آزمایش بررسی اثرات استفاده از پودر ضایعات کشتارگاهی طیور معمولی و تخمیر شده (FPBM)بر عملکرد رشد، قابلیت هضم خوراک، شاخص های سرم، تیتر آنتی بادی و بافت شناسی روده کوچک در سنین 15 الی 42 روزگی در جوجه های گوشتی بود، به این منظور تعداد 375 قطعه جوجه گوشتی نژاد راس 308 در قالب طرح کاملا تصادفی در پنج تیمار و پنج تکرار برای هر تیمار استفاده شد. جیره های آزمایشی شامل یک جیره بر پایه ذرت و کنجاله سویا به عنوان شاهد، سه جیره آزمایشی محتوی 5/2 درصد پودر ضایعـات کشتارگاهی طیور تخمیر شده به سه روش مختلف FPBM1، FPBM2 و FPBM3 و یک جیره حاوی 5/2 درصد پودر ضایعات کشتارگاهی طیورغیرتخمیری (PBM) بود. جوجه های مصرف کننده خوراک محتوی پودر ضایعات کشتارگاهی طیور تخمیر شده و بدون تخمیر در سن 21 روزگی دارای افزایش وزن بدن بالاتر (05/0 P) نسبت به تیمار شاهد بودند. افزایش وزن بدن در دوره 15 تا 42 روزگی در تمام تیمارهای مصرف کننده پودر ضایعات کشتارگاهی طیور تخمیری و غیر تخمیری اختلاف معنی داری با تیمار شاهد نداشت (05/0P). خوراک مصرفی از 15 تا 21 روزگی در تیمارهای تغذیه شده با جیره حاوی FPBMو PBMبه صورت معنی دار بالاتر بود (05/0 P)، اما در 22 تا 42 روزگی و نیز 15 تا 42 روزگی بجز تمیار FPBM2، سایر تیمارهای تغذیه شده با جیره حاوی 5/2 درصد پودر ضایعات کشتارگاهی طیور تخمیر شده و غیر تخمیری، خوراک کمتری در مقایسه با تیمار شاهد مصرف نمودند (05/0 P). ضریب تبدیل خوراک در سن 15 تا 42 روزگی در تمام تیمارهای تغذیه شده با جیره حاوی پودر ضایعات کشتاری طیور تخمیر شده و غیر تخمیری در مقایسه با گروه شاهد بهبود معنی داری داشت (05/0 P). قابلیت هضم مواد مغذی از 15 تا 42 روزگی تحت تاثیر جیره های مورد آزمایش قرار نگرفت. تیتر آنتی بادی علیه ویروس آنفلوآنزا در تیمارهای FPBM و PBM نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت اما تیتر آنتی بادی علیه ویروس نیوکاسل در مقایسه با تیتر گروه شاهد به طور معنی دار تحت تاثیر قرار نگرفت. ارتفاع پرزها، عرض راس پرز و مساحت سطح پرزها در دئودنوم تحت تاثیر جیره های مورد آزمایش قرار نگرفت، لیکن عمق کریپت در دئودنوم در تیمار FPBM1 افزایش اما در تیمارهای FPBM2 و FPBM3 و PBM نسبت به تیمار شاهد کاهش معنی دار داشت (05/0 P). همچنین در تیمارهای FPBM2 و FPBM3 و PBM نسبت ارتفاع پرزها به عمق کریپت افزایش معنی دار داشته است (05/0 P). در بافت شناسی ژژنوم در تیمار FPBM3 عرض پایه پرزو نیز مساحت سطح پرز هر دو به صورت معنی دار (05/0 P) افزایش نشان داد، اما سایر تیمارهای آزمایشی فاقد اختلاف معنی دار در مقایسه با گروه شاهد بودند. در بررسی بافت ایلئوم روده گروه های آزمایشی مصرف کننده جیره حاوی FPBM و PBM نسبت به تیمار شاهد هیچ نوع اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (05/0P) .در کل نتایج مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از 5/2 درصد پودر ضایعات کشتارگاهی تخمیر شده موجب بهبود ضریب تبدیل خوراک در سن 15 تا 42 روزگی شد، لیکن بر قابلیت هضم مواد مغذی و پارامترهای سرمی اثر معنی داری نداشت.
