به منظور بررسی تأثیر پودرکاسنی، زردچوبه، گنکر فرنگی و خار مریم در پیشگیری از کبد چرب در مرغ های تخمگذار، آزمایشی با استفاده از 864 قطعه مرغ تخمگذار از نژاد لگهورن و از سویه ال اس ال سبک و در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل 16 تیمار، 6 تکرار و 9 قطعه مرغ در هر تکرار طراحی شد. طول دوره آزمایش از سن 81 تا 93 هفتگی به مدت 12 هفته بود. مرغ ها با جیره توصیه شده در راهنمای مدیریت مرغ تخمگذار کاتالوگ سویه ال اس ال سبک تغذیه شدند. جیره ها به ترتیب شامل شاهد منفی، شاهد، پودر ساقه و ریشه کاسنی، پودر زردچوبه، پودر برگ کنگر فرنگی، پودر بذر خارمریم، مخلوط کاسنی و زردچوبه، مخلوط کاسنی و کنگر فرنگی، مخلوط کاسنی و خارمریم، مخلوط زردچوبه و کنگر فرنگی، مخلوط زردچوبه و خارمریم، مخلوط کنگر فرنگی و خارمریم، مخلوط کاسنی، زردچوبه و کنگرفرنگی، مخلوط کاسنی، زردچوبه و خارمریم، مخلوط کنگر فرنگی، زردچوبه و خارمریم و مخلوط کنگر فرنگی، کاسنی و خارمریم بودند. وزن و تعداد تخم مرغ های تولیدی به صورت روزانه و مصرف خوراک و سایر پارامترهای مربوط به عملکرد به صورت هفتگی ثبت گردید. پارامترهای کیفی تخم مرغ هر دو هفته یکبار اندازه گیری شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بین تیمارها از نظر مصرف خوراک، درصد تولید و توده تخم مرغ، ضریب تبدیل غذایی و وزن تخم مرغ در کل دوره پرورش اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0 < P). اثر تیمارهای آزمایشی بر وزن و شاخص زرده، وزن سفیده و رنگ زرده معنی دار نبود (05/0 < P)، اما شاخص شکل با افزودن گیاهان دارویی نسبت به تیمار شاهد تغییر کرد (05/0 > P). مکمل کردن جیره با افزودنی های گیاهی منجر به افزایش واحد هاو گردید (05/0 > P). از نظر پارامترهای پوسته تخم مرغ، در بین تیمارها تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0 < P). فاکتورهای خونی شامل تری گلیسرید، پروتئین، کلسترول، اسید اوریک و کراتین تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفتند. فعالیت آنزیم AST در تیمارهای حاوی افزودنی گیاهی نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت (05/0 > P). زردچوبه و خارمریم نسبت به تیمار شاهد فعالیت آلانین آمینوترانسفراز را کاهش دادند (05/0 > P). تفاوت معنی داری بین تیمارهای آزمایشی از نظر تعداد گلبول های سفید، هموگلوبین و هماتوکریت مشاهده نگردید (05/0 < P). بین تیمارهای مختلف از نظر وزن اندام های گوارشی و اسکور کبد تفاوتی مشاهده نشد. به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که استفاده از خارمریم، زرد چوبه، کاسنی و کنگرفرنگی عملکرد تولیدی را افزایش داده و موجب بهبود عملکرد کبد می شوند.
