سید علی جوهری

با توجه به استفاده روز افزون از نانو ذرات نقره در طیف گسترده ای از محصولات مصرفی، بررسی اثرات بر جا مانده از این نانو ذرات بر محیط زیست بسیار مهم و قابل توجه است. هدف از این مطالعه بررسی سمیت نانو ذرات نقره در شرایط مختلف آزمون (نور، شوری، دما، حجم محیط رویارویی و هم خوردن یا ساکن بودن محیط رویارویی) و مراحل مختلف زندگی (اینستار I و II) ناپلی آرتمیا (Artemia salina) می باشد. بدین منظور ناپلی آرتمیا به مدت 48 ساعت در معرض غلظت های متفاوت (0، 5، 20، 40، 60، 80، 100 و 200 میلی گرم در لیتر) نانو ذرات نقره مورد آزمایش قرار گرفتند. در این میان برای تیمار حجم محیط رویارویی از غلظت های 0، 10، 30، 60، 75، 90، 170 و 200 میلی گرم در لیتر استفاده گردید. همچنین در این پژوهش سمیت یون نقره و دی کرومات پتاسیم در دو مرحله اینستار I و II ناپلی مورد مقایسه قرار گرفت و درصد تلفات بعد از 48 ساعت ثبت شد. آزمایشات به صورت سه تکرار برای هر تیمار انجام گرفت. بر اساس نتایج این مطالعه، در همه گروه های آزمایشی با افزایش غلظت، میزان تلفات افزایش یافت. در تیمار حجم ظرف، تلفات در بشر 100 میلی لیتری بالاتر از پلیت 10میلی لیتری بود. در بررسی تیمار شرایط نوری، به ترتیب بالاترین درصد تلفات در تاریکی کامل، روشنایی کامل، UV-A و دوره نوری (16:8، تاریکی:روشنایی) مشاهده شد. در گروه آزمایشی شوری های مختلف، با افزایش شوری از 25 به 30 و سپس 35 گرم در لیتر میزان تلفات کاهش یافت به طوری که بالاترین درصد تلفات در تیمار شوری 25 گرم در لیتر مشاهده گردید. بالاترین درصد تلفات در گروه آزمایشی دماهای 25 و 30 درجه سانتی گراد، مربوط به دمای 30 درجه سانتی گراد بود ونشان داده شد که با افزایش دما میزان تلفات نیز افزایش می یابد. همچنین بررسی تیمارهای مورد آزمایش در شرایط شیک و بدون شیک نشان دهنده درصد تلفات بالاتر تیمار شیک شده نسبت به گروهی بود که در شرایط بدون شیک قرار داشتند. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که سمیت یون نقره در مرحله اینستار II ناپلی آرتمیا بالاتر از اینستار I بود در حالی که در محاسبه درصد تلفات حاصل از دی کرومات پتاسیم در دو مرحله از زندگی این موجود مشخص شد که اینستار I تلفات بالاتری را نسبت به اینستار II نشان می دهد. همچنین مقایسه سمیت نانو ذرات نقره و یون نقره در دو مرحله از زندگی آرتمیا نشان داد که