براساس گزارشات منابع مختلف میزان تولید سالانه نانوذرات اکسید روی بین 555 تا 33455 تن تخمین زدهاند و این ماده سومین نانوذره اکسید فلزی بوده که بالاترین میزان مصرف در بخشهای مختلف را دارا میباشد. همچنین این نانوذره قابلیت ایجاد سمیت بر بافت های موجودات را دارا می باشد. از اینرو هدف از این مطالعه بررسی سمیت نانوذرات اکسید روی و یون روی بر آسیب شناسی بافت خرچنگ دراز آب شیرین می باشد. این تحقیق به صورت یک مطالعه توصیفی – تحلیلی )مقطعی( بر روی 15 عدد خرچنگ دراز آب شیرین تهیه شده از رودخانه ارس انجام گردید. در این تحقیق، از دو غلظت غیر کشنده نانو ذرات اکسید روی و دو غلظت یون روی استفاده شد که عبارت بودند از: 5 میلی گرم در لیتر، همچنین گروه شاهد در نظر گرفته شد. برای انجام مطالعه بافت شناسی کلاسیک، / 5/5 ، و 55 نمونه ها آماده سازی و رنگ آمیزی هماتوکسیلین – ائوزین شده و بوسیله میکروسکوپ نوری عکس برداری صورت گرفت . مهمترین آسیب های ایجاد شده در بافت آبشش شامل خمیدگی تیغههای ثانویه، هایپرتروفی تیغههای ثانویه، افزایش ترشح موکوس، افزایش به هم چسبیدگی لاملاهای ثانویه، و در نهایت نکروز بافتی بوده است. میزان آسیب ها 5 میلی گرم بر لیتر شدت آسیب های / در مواجهه با نانوذرات اکسید روی بیشتر از یون روی بوده است و در غلظت 5 5 میکروگرم بر لیتر بوده است. باتوجه به نتایج، می توان گفت این ماده قابلیت اثرگذاری و / بافتی بالاتر از غلظت 55 ایجاد آسیب بر بافت آبشش ماهی را دارا می باشد، بنابراین لازم است توجه بیشتری در هنگام استفاده از این ماده انجام گیرد و از رهایش آن به محیط زیست خودداری شود.
