سید علی جوهری

روند رو به رشد تولید و مصرف نانومواد، احتمال ورود آنها را به زیستگاه آبزیان افزایش میدهد، لذا شناخت اثرات سمی این مواد بر آبزیان بسیار حائز اهمیت است. این مطالعه به منظور بررسی اثرات سمشناسی کلوئید نانوذرات مس بر میگوی سفید غربی در قالب دو آزمایش حاد و مزمن انجام گردید. آزمایش سم شناسی حاد طبق استاندارد شماره 203 OECD، طی 96 ساعت انجام و تلفات ماهیان پس از رویارویی با غلظتهای 0 (شاهد)، 1/0، 32/0، 1، 2/3، 10، 32، 100 میلی گرم بر لیتر نانوذرات مس، هر 24 ساعت یکبار ثبت شد و داده های بدست آمده به کمک نرم افزار پروبیت آنالیز گردید. در آزمون سمیت مزمن ماهیان به منظور بررسی اثرات بافتی ایجاد شده بوسیله کلوئید نانوذرات مس بر روی بافتهای آبشش و هپاتوپانکراس، ماهیان به مدت 21 روز در معرض غلظت های 0 (شاهد)، 1/0، 5/0 و 1 میلی گرم بر لیتر قرار داده شدند. در آزمایش مزمن میگوهای قرارگرفته در معرض غلظت های مختلف، درجات مختلفی از ضایعات بافتی را نسبت به تیمار شاهد نشان دادند. بافت شناسی آبشش عوارض زیادی از جمله نکروز شدید، کوتاه شدن طول تیغه های آبششی ثانویه، افزایش شدید سلولهای هموسیت و کاهش سلول های پیلار را نسبت به تیمار شاهد نشان داد. در بافت هپاتوپانکراس عوارضی چون آکرومگالی (بزرگ شدن) هسته سلول ها، نکروز برخی از سلول ها، همچنین کاهش تعداد سلول های عملکردی و تخریب دیواره توبول ها نسبت به تیمار شاهد مشاهده گردید.