در طی تاریخ، چندین انقلاب تاثیرگذار در زمینه فناوری به وقوع پیوسته است. با اختراع نخستین ماشین بخار و ایجاد فولاد، اولین انقلاب صنعتی معرفی شد و دومین انقلاب صنعتی با الکتریسیته خود را نشان داد. با کشف آنزیمهای برشدهنده و به کارگیری فنون جدید مهندسی ژنتیک، نظیر فناوری DNA نوترکیب در دهه 70 قرن بیستم، انقلاب زیست فناوری فراگیر و جهانی شد. هم اکنون، انقلاب صنعتی دیگری با نام انقلاب نانو در جریان است که پایه و اساس آن، فناوری نانو میباشد. با کمک این فناوری، توانایی تولید مواد، ابزار و سیستمهای نوین با دستکاری در سطوح اتمی و مولکولی به وجود آمده است. گستره کاربرد این فناوری در علوم پزشکی و زیستی، فیزیک، شیمی، برق، الکترونیک و مواد به حدی است که میتوان از آن به عنوان یکی از انقلابهای بزرگ علمی دنیا نام برد. در کشور ایران، دانشمندان و دانشپژوهان از ابتدای دهه هشتاد به اهمیت کلیدی و محوری فناوریهای نوین نظیر نانوفناوری، زیست فناوری و نانوزیست فناوری پی بردهاند. از آن زمان تاکنون کتابهای مختلفی در زمینه فناوری نانو و سنتز نانومواد در علوم مختلف نگاشته شده است؛ اما در کتاب حاضر، به روشهای تولید، سمشناسی و کاربردهای نانومواد از دیدگاه محیطزیست و شیلات، که در دهه اخیر مطالعات مربوط به این حوزه توسعه چشمگیری داشته است، پرداخته شده است. در بخشهای مختلف کتاب سعی شده است تا در حد امکان بررسی جزئیات هر موضوع با مروری بر جدیدترین مطالعات انجام شده در آن موضوع خاص با تاکید بر مطالعات داخل کشور صورت پذیرد. امید است که این مختصر، شروعی باشد برای نگارش کتب تخصصی بیشتر در مورد فناوری نانو و کاربردهای آن در حوزه محیطزیست و شیلات و دیگر علوم زیستی، چه آنکه این مسئله میتواند در نهایت با افزایش دانستهها، به افزایش توان تولید آبزیان و بهینه شدن بیشتر روشهای پرورش و مقابله مؤثرتر با اثرات سمی احتمالی نانو مواد در بومسازگانهای آبزیان منجر گردد.