سید علی جوهری

آهن و مس دو عناصر کم نیاز ضروری یا ریزمغذی هستند که در بسیاری از فرایندهای حیاتی بیولوژیکی، آنزیم های کلیدی و سیستم ایمنی نقش مهمی ایفا می کنند. در مطالعه حاضر اثرات تغذیه با منابع مختلف مکمل آهن و مس بر عملکرد رشد و برخی شاخص های خون شناسی ماهی سفیدک سیستان Schizothorax zarudnyi با میانگین وزنی 45/0± 97/23 گرم بررسی شد. تیمارهای غذایی طی 60 روز تحقیق شامل ماهیان تغذیه شده با (1) جیره شاهد فاقد هرگونه مکمل مس و آهن، (2) جیره حاوی 150 میلی گرم در کیلوگرم مکمل آهن معدنی، (3) جیره حاوی 3 میلی گرم در کیلوگرم مکمل مس معدنی، (4) جیره حاوی 150 و 3 میلی گرم در کیلوگرم مکمل آهن و مس معدنی، (5) جیره حاوی 150 میلی گرم در کیلوگرم مکمل نانوذره آهن، (6) جیره حاوی 3 میلی گرم در کیلوگرم مکمل نانوذره مس و (7) جیره حاوی 150 و 3 میلی گرم در کیلوگرم مکمل نانوذره آهن و نانوذره مس بودند. نتایج نشان داد که افزودن آهن و مس به جیره غذایی باعث بهبود شاخص های رشد و خون­شناسی در مقایسه با شاهد می گردد و اشکال نانویی آهن و مس، خصوصا استفاده توام آنها مؤثرتر از اشکال معدنی آنها عمل می کند به­طوریکه ماهیان تیمار هفت بهترین نتایج را در مقایسه با دیگر تیمارها از نظر شاخص­های عملکرد رشد و تغذیه نشان دادند (05/0P<). همچنین ماهیان تیمار هفت بالاترین مقادیر را در کلیه شاخص های خون­شناسی نشان دادند و شاخص های هماتوکریت و هموگلوبین و تعداد کل گلبول قرمز این تیمار با سایر تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی دار نشان داد. شاخص های MCV و MCH تیمار هفت نیز دارای اختلاف معنی داری با تیمار شاهد بود (05/0P<). در جمع­بندی نتایج به دست آمده از این تحقیق، افزودن هم زمان دو نانوذره آهن و مس منجر به بهبود بیشتر شاخص های رشد و خون­شناسی ماهی سفیدک سیستان نسبت به افزودن جداگانه و اشکال معدنی آن­ها می­گردد.