پرندگان اساسا دارای فعالیت تولید مثلی فصلی هستند، اما بعد از اهلی کردن و اجرای برنامه های اصلاح نژادی وفراهم کردن شرایط مناسب محیطی و تغذیه ای، طیور صنعتی قادر به فعالیت تولید مثلی در طول سال می باشند. تحت شرایط مصنوعی فوق اکثر جمعیت خروس های صنعتی در پایان اولین سال ثولید مثلی دچار افت شدیدی در باروری گشته که تحت عنوان سندرم ناباروری زود هنگام بیان می گردد. یکی از عوامل این سندرم تشکیل سنگهای اپیدیدیمی یا سنگهای تناسلی در سیستم تولید مثلی پرنده نر می باشد.هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع و تغییرات پاتولوژیکی این سنگها درمزارع مرغ مادر، مرغ اجداد و بومی بود. نتایج حاصل نشان داد که هر سه تیپ خروس مورد مطالعه مستعد ابتلا به سنگهای تناسلی هستند اما شیوع آن در دو تیپ مرغ مادر و اجداد بیش از خروس بومی بود. تولید روزانه اسپرم بیضه های مبتلا در مقایسه با بیضه های سالم به طور معنی داری کاهش داشت. در بررسی هیستوپاتولوژیکی، التهاب مزمن بافت بینابینی بیضه در اکثر بیضه های درگیر قابل مشاهده بود. در مطالعه میکروسکوپ الکترونی، ارتفاع مژه و تعداد سلول های مژه دار اپی تلیال ناحیه اپیدیدیم به طور مشخص کاهش یافته بود
