امجد فرزین پور

هدف از مطالعه حاضر، بررسی پارامترهای تولیدمثلی و بیان ژن‌های آروماتاز و آکواپورین 9 در اپیدیدیم خروس‌های گله‌ مرغ مادر دارای سنگ‌های اپیدیدمی بود. بدین منظور، تعداد 20 قطعه خروس گله‌ی مرغ مادر با محدوده‌ی سنی 65 هفته انتخاب شدند. پارامترهای کمی و کیفی اسپرمی، غلظت هورمون‌های استروئیدی، هیستوپاتولوژی بیضه و اپیدیدیم و بیان ژن‌های آروماتاز و آکواپورین 9 در اپیدیدیم مورد مطالعه قرار گرفت. جنبایی کل و پیش‌رونده اسپرم،‌ و غلظت هورمون‌های استروژن و تستوسترون در خروس‌های سالم و دارای ضایعات اپیدیدیمی تفاوت معنی‌داری نداشت. با این حال، میزان اسپرم‌های ناهنجار و تعداد اسپرم در هرگرم وزن بیضه در خروس‌های دارای سنگ‌های اپیدیدمی نسبت به خروس‌های سالم بیشتر بود (05/0>P). پیوستگی زنجیره اسپرماتوژنز، ضخامت اپیتلیوم و قطر لوله‌های اسپرم‌ساز در خروس‌های دارای ضایعه کاهش یافت (05/0>P). همچنین اکثر نواحی اپیدیدیم دچار التهاب‌های مزمن بودند اما وجود سلول‌های التهابی در اطراف مجاری اپیدیدیمی خروس‌های دارای سنگ‌های اپیدیدمی بیشتر بود (05/0>P). میزان بیان بیان ژن‌های آروماتاز و آکواپورین 9 در ناحیه اپیدیدیم خروس‌های دارای سنگ‌های اپیدیدمی بیشتر از خروس‌های سالم بود (05/0>P). به‌طور کلی، افزایش بیان ژن‌های آروماتاز و آکواپورین 9 در خروس‌های آخر دوره با ایجاد سنگ‌های اپیدیدیمی مرتبط بوده و بر باروری و تولیدمثل پرنده اثرگذار است.