اشتغال کودکان و ایجاد پدیده‌ی کودکان کار از مهم‌ترین مسائل کشور است که بر جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و دیگر جوانب اثر داشته و ذات کودک کار، بزه‌دیدگی است و میان بزه‌دیدگی و بزهکاری همبستگی وجود دارد، بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان کار علاوه بر علل اختصاصی خود دارای علل مشترک بسیاری می‌باشند و مصادیق بزهکاری بر مصادیق بزه‌دیدگی غلبه دارد از این رو بایستی این دو درکنار هم مورد مطالعه‌ی جرم‌شناختی قرار گیرند. شهر سنندج به عنوان مرکز استان دارای جمعیت زیادی است اما ظرفیت اشتغال در این شهر کم بوده و بیکاری و کمبود درآمد زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است از این رو شمار کودکان کار که بزهکاری و بزه‌دیدگی آن‌ها را به دنبال دارد طی چندسال اخیر افزایش یافته است. این امر دارای پیامدهای منفی بوده و از آن‌جا که کارکودک موجب بازتولید فقر می‌شود و آینده‌ی جامعه در دست کودکان امروز قرار دارد ضروری بود مورد تعلیل و بررسی قرار گیرد تا مهم‌ترین علت‌های ایجاد این پدیده در شهر سنندج مشخص گردد و مناسب‌ترین روش‌های پیشگیری برای اصلاح و درمان این معضل پیشنهاد شود. در پژوهش پیش رو با این پرسش‌ها مواجه بودیم که مهم‌ترین علل فردی، خانوادگی و اجتماعی و فرهنگی بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان کار شهر سنندج چیست و پرتکرارترین جرایم ارتکابی توسط کودکان کار یا جرایم علیه آن‌ها چه جرائمی می‌باشد. در این راستا در پایان نامه‌ی حاضر با روش میدانی و با استفاده از توزیع پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته بین 100 نمونه‌ی تصادفی از افرادی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم با این کودکان در ارتباط بوده‌اند، داده‌های مورد نیاز در خصوص جامعه‌ی کودکان کار شهر سنندج جمع‌آوری و علل و عوامل موثر در ایجاد و رشد بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان کار شهر سنندج به ترتیب اهمیت حاصل شد. از میان این مجموعه، به صورت کلی فقر، عوامل خانوادگی و عوامل فردی و اجتماعی نشات گرفته از خانواده بیشترین اثر را در ایجاد پدیده‌ی مذکور داشته اند و به صورت خاص و جزئی بزه‌دیدگی در دوره کودکی، فقر، بیکاری پدر و طلاق والدین و تورم اقتصادی مهم‌ترین عوامل بزهکاری وفقدان آگاهی و تجربه، فقر اقتصادی، بدسرپرستی و خیابانی بودن کودکان کار مهم‌ترین عوامل بزه‌دیدگی کودکان کارشهر سنندج شناخته شد. تکدی برای خانواده به عنوان پرتکرارترین بزه ارتکابی کودکان کار شهر سنندج بوده و به تکدی واداشتن این کودکان توسط والدین و همراه کردن کودکان با خود حین تکدی‌گری پرتکرارترین بزه‌هایی است که تا کنون کودکان کار شهر سنندج متحمل آن شده‌اند.
