علی اکبر مظفری

ﺗﻮتﻓﺮﻧﮕﻲ ).Fragaria × ananassa Duch(. ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎﻏﻲ در دﻧﻴﺎ و اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود. ﻛﺸﺖ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪای ﺑﻪ دو ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ در واﺣﺪ ﺳﻄﺢ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺎرج ﻓﺼﻞ، در ﺑﺴﻴﺎری ﻛﺸﻮرﻫﺎ و در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد و روز ﺑﻪ روز در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺖ. ﻛﺸﺖ ﺗﻮتﻓﺮﻧﮕﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺑﺎﻻی ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻴﻮه، ﻏﻨﻲ از وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ث، ﻣﻨﮕﻨﺰ،ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ، اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ، آﻧﺘﻮﺳﻴﺎﻧﻴﻦﻫﺎ، ﻓﻼوﻧﻮلﻫﺎ و ﻓﻼوﻧﻮﻳﻴﺪﻫﺎ دارای اﻫﻤﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدی و ﺗﻐﺬﻳﻪای اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ اﺳﻴﺪﻫﻴﻮﻣﻴﻚ و دو ﻧﻮع ﻣﺤﻴﻂﻛﺸﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎی ﺗﻮتﻓﺮﻧﮕﻲ رﻗﻢ آروﻣﺎس و دﻳﺎﻣﻨﺖ، آزﻣﺎﻳﺸﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ 6 ﺗﻴﻤﺎر و 3 ﺗﻜﺮار در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﻛﺸﺎورزی داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺮدﺳﺘﺎن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎی ﻣﺤﻴﻂﻛﺸﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﻴﻂﻛﺸﺖ ﺣﺎوی 50 درﺻﺪ ﻛﻮﻛﻮﭘﻴﺖ و 50 درﺻﺪ ﭘﺮﻻﻳﺖ و ﺗﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪی ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﭘﻮﻛﻪ رﻳﺰ و درﺷﺖ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺴﺎوی ﺑﻮد. ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﻫﻴﻮﻣﻴﻚاﺳﻴﺪ 0، 300 و 600 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮای ﺗﻐﺬﻳﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮلﻏﺬاﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ. ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻮتﻓﺮﻧﮕﻲ ﺑﺎ دادن ﻣﺤﻠﻮل ﻏﺬاﻳﻲ ﻫﻮﮔﻠﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ داده ﺷﺪه ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ روز در ﻣﻴﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. دورآﺑﻴﺎری، دﻣﺎی ﻣﺤﻴﻂ و رﻃﻮﺑﺖ اﺷﺒﺎع ﺑﺮای ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ، وزن ﺗﺮ و ﺧﺸﻚ ﺑﺨﺶ ﻫﻮاﻳﻲ و رﻳﺸﻪ، ﻛﻠﺮوﻓﻴﻞ b ،a و ﻛﻞ، ﺳﻔﺘﻲ، ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﻣﺤﻠﻮل ﻣﻴﻮه، و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺿﺪاﻛﺴﺎﻳﺸﻲ، ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﻫﻴﻮﻣﻴﻚاﺳﻴﺪ در ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﻣﺤﻴﻂﻛﺸﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد در ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت روﻳﺸﻲ، ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ، ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻛﻴﻔﻲ ﻣﻴﻮه در ﻫﺮ دو رﻗﻢ ﺷﺪ.