علی اکبر مظفری

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر سدیم نیتروپروساید (SNP) و تنظیم کننده های رشد بر ویژگی های مورفو-فیزیولوژیکی گیاهچه های پرآوری شده و ریشه زایی آنها انجام گردید. این مطالعه شامل دو آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بود. به منظور پرآوری میکروشاخه ها از محیط کشت پایه MS حاوی تنظیم کننده های رشد (یک میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین (BA) به همراه 01/0 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید(NAA) ) و SNP در شش سطح شامل صفر، 96/2، 98/5، 94/8، 91/11، 90/14میلی گرم در لیتر بر روی دو پایه سیب MM106 وMM111 استفاده شد. در آزمایش ریشه زایی به بررسی اثر SNP (صفر، 45/7، 91/11،90/14، 35/22 و80/57 میلی گرم در لیتر) به تنهایی و در ترکیب با یک میلی گرم در لیتر IBA و 01/0 میلی گرم بر لیتر NAA روی محیط کشت پایه MS ½پرداختیم. پس از 60 روز شاخص های رشدی ساقه و ریشه شامل طول شاخه و ریشه، تعداد شاخه و ریشه، وزن تر و خشک ریشه، پروتئین های محلول کل، فعالیت آنزیم پراکسیداز، کربوهیدرات محلول کل، کاروتنوئید و کلروفیل a، b و کل مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روند تغییرات شاخه زایی تحت تاثیر تیمارهایSNP همسویی نسبتا بالایی با مقدار پروتئین های محلول و کربوهیدارت داشت بطوری که با افزایش میزان SNP به 98/5 میلی-گرم در لیتر، مقدار هر سه پارامتر اندازه گیری شده افزایش و سپس کاهش یافت. همچنین روند تغییرات مقدار کاروتنوئید و کلروفیل گیاهچه ها با تغییرات مقدار SNP همبستگی نداشت. بیشترین تعداد ریشه در تیمارهای 91/11 و 35/22 میلی گرم در لیتر SNP به همراه یک میلی گرم در لیترIBA و 01/0 میلی گرم در لیتر NAAبدست آمد، در حالیکه بیشترین طول ریشه در تیمارهای 45/7، 91/11 و 90/14 میلی گرم در لیترSNP حاصل شد. لذا غلظت های مختلفSNP و نیز ترکیب SNP با تنظیم کننده های می توانند نقش موثری روی اندام زایی پایه های سیب داشته باشند.