علی اکبر مظفری

کاج رادیاتا Pinus radiata D. Don(1 (، یکی از فراوانترین گونههای کاج غیربومیِ است که در مناطق بارشی نیمکرهجنوبی کاشت شده است )یان و همکاران 9، 9009 (. در یک مطالعه جامع پیرامونِ تولید چوب و توسعه برنامههای بهنژادی، رشد سریع این نوع کاج شبیهسازی شدهاست )اسپینل و همکاران 3، 1115 ؛ کودیسیدو و فرناندز-لوپز 7، 9001 (. اگرچه، سودمندی رویانزایی 5 درون شیشهای برای ازدیاد کلونال این گونهها، تأیید شده )آتیکین-کریستی و همکاران، 1195 (، اما یکی از محدودیتهای این فرآیند، هزینۀ بالای آن برای تولید انبوهِ تجاری، است. سیستمهای دیگری هم برای دستیابی به ازدیاد درون شیشهای درختان بالغ Pinus radiata ، توسعه داده شدهاند )مونتالبان و همکاران، 9013 (، اما گاهیاوقات دیده شده که مشخهههای گیاهان به- دستآمده، تغییر کرده و بازجوانسازی مواد 9 تحت شرایط درون شیشهای، موقتی )ناپایدار( بودهاست. رویانزایی بدنی ) 4)SE ، مهمترین پیشرفتِ کشت بافت گیاهی نه تنها برای ازدیاد انبوه بلکه برای عملیسازی ابزارهای بیوتکنولوژیکی که میتوان برای افزایش بهرهوری و کیفیت چوب جنگلهای زراعی مورد استفاده قرار داد، بودهاست. بنابراین، تلاشهای بسیاری در سالهای گذشته برای بهینهسازی و توسعه سیستمهای SE که میتوان آنها را در برنامههای بهنژادی به کار برد، صورت گرفتهاست.